ANA (Yatay) MENÜ

Kitap Sözlüğü > Bir Ömür Nasıl Yaşanır


İlber Ortaylı

Bir Ömür Nasıl Yaşanır

★★★☆☆
Yazar     : İlber Ortaylı
Yayınevi : Kronik Kitap





Anglofon : Ana dili İngilizce olan
Antisemitizm : Yahudi karşıtı görüş
Antoloji : Yazar, şair veya bestecinin seçme yapıtlarından oluşan eser
Aristokrasi : Ekonomik, siyasi ve toplumsal gücün köklü ailelerden gelen tanınmış, varlıklı kişilerde olması
Armatör : Ticaret gemisi sahibi, işletmecisi
Arşidük : Avusturya'da imparator ailesi prenslerine verilen unvan
Art Nouveau : Ritmik kıvrımlar, uçuşan saçlar, bitkisel desenlerin kullanıldığı bir sanat akımı
Asimilasyon : Benzer hale getirme, kendine benzetme
Asri : Çağcıl, modern, yeni
Ateşemiliter : Askeri dış politika yetkilisi
Avangart : Öncü
Bakalarya : Eskiden liseden sonra üniversiteye girebilmek için yapılan seviye tespit sınavı
Behemehal : Ne olursa olsun, mutlaka
Beşeriyet : İnsanlık
Beynelmilel : Uluslararası
Binaenaleyh : Bundan dolayı, bunun üzerine
Biteviye : Aynı biçimde, sürekli olarak
Cürüm : Suç
Çarıklı erkanıharp : Kurnaz ve uyanık köylü
Dekadans : Çöküş
Derbeder : Yaşayışı ve davranışı düzensiz olan
Diplomat : Uluslararası konularda ülkesini temsil eden kimse
Edisyon : Basım
Emandasyon : Bir yazıyı revize edip düzeltme süreci
Empresyonist : Doğayı ayrıntısız şekilde ve sanatçıdaki izlenimleri ile yansıtan sanat akımı
Enderun : Devlet görevlisi yetiştiren okul
Enformasyon : Danışma, tanıtma
Entelijansiya : Kültürel ve siyasi etkinlik içersindeki aydınlar grubu
Envanter : Bir kuruluşun alacak,borç, mal, para durumunu ayrıntılı gösterme
Epik : Destansı, destan ile ilgili eser
Epistomologya : Bilginin temelini, yöntemlerini inceleyip araştıran felsefe
Fantazya : Atlıların yaptığı gösteri
Feodalite : Toprağı ve üzerinde yaşayanları tek kişinin malı sayan ortaçağ siyasi düzeni
Fiktif : Gerçekten öyle olmadığı hâlde öyle sayılan
Filarmoni : Güçlü müzik sevgisi  2)Müzik konserleri derneği
Fisebililah : Hiçbir karşılık beklemeden
Folklorik : Ülke halkının kültür, gelenek, inanç, müzik, oyunlarını inceleyen bilim
Frankofon : Fransızca konuşan kimse
Fundamentalist : Düzeni din ve inanca göre değiştirme yanlısı, kökten dinci
Garnizon : Yerleşim yerini savunan askeri birliklerin olduğu yer
Getto : Bir şehrin herhangi bir azınlıkça yerleşilen bölümü
Gimnazyum : Eskiden sadece notları iyi olanların gidebildiği, üniversiteye hazırlık okulu
Helen : Eski Yunan
Hercai : Kararlı olmayan, değişken, gelgeç
Hodgam : Kendi keyfini düşünen,bencil
Huşu : Saygı
Hülasa : Özet
İçtimai : Toplumsal, sosyal
İhtilaç : Çırpınma
İnhilal : Dağılma, bölünme
İntihal : Başkalarının yazılarından bölüm alıp kendinin gibi gösterme
İranoloji : İran'ın eğitim, sanat, kültür hayatının tanınması ile ilgili
İttihatçı : Birlik oluşturma yanlısı  2)İttihat Terakki Cemiyeti üyesi
Kam almak : Umduğunu ve istediğini elde etmek
Kardinal : Papayı seçen, danışmanlığını yapan baş papazlar
Kompozitör : Besteci
Kriminal : Suç ile ilgili
Künhüne inmek : Özünü, aslını anlamak
Latif : Yumuşak, hoş ve ince bir güzelliği olan
Lebalep : Ağzına kadar dolmuş
Libretto : Bir operanın sözlerinin yazılı olduğu kitap
Maarif : Eğitim, öğretim sistemi
Matbuat : Gazete, dergi gibi yayınlar, basın
Meczetmek : Anlaşmak, uzlaşmak, uymak
Menend : Benzer
Mesel : Eğitici hikaye 2)Atasözü
Mihmandar : Resmi konukları ağırlamak ve rehberlik etmekle görevli kimse
Mistisizm : Gizemcilik
Muarız : Karşı çıkan
Muasır : Çağdaş
Muharip : Savaşçı
Muhtıra : Hatırlatma, uyarma amacıyla yazılan yazı
Musikişinas : Müzikle uğraşan kimse
Mutasarrıf : Osmanlıda il ve ilçe arasındaki yönetim birimi
Mübadele : Değiş tokuş
Müesses : Kurulu, kurulmuş
Mülkiye : Siyasal bilgiler okulu
Münevver : Aydın
Mürebbiye : Kendisine bir çocuğun eğitim ve bakımı verilmiş kadın
Müreffeh : Refah ve varllık içinde yaşayan
Müşteki : Yakınan, sızlanan, şikayetçi
Mütemayil : İstekli, eğilimi olan
Napoliten : İtalyan aşk, drama şarkıları
Nesir , -sri : Düz yazı
Oportünizm : Zor durumlarda ahlaksız ve çıkarcı davranma durumu
Oryantal : Doğu ile ilgili
Postulat : Kendiliğinden apaçık olan ve bu nedenle kanıtlanmaya ihtiyacı olmayan önerme.
Pragmatik : ~Sonuç odaklı yaklaşım 2)çıkarcı, faydacı
Rafine : İnce, arıtılmış, saflaştırılmış
Retorik : Güzel söz söyleme, hitabet sanatı
Romanizasyon : Mec.Tamamen farklı bir kaynaktan kendine uyarlama, dönüştürme
Sınai : Sanayi ile ilgili
Simultane : Anında, eş zamanlı
Sinematek : Filmlerin sanat, kültür vb. amaçlarla arşivlenip korunduğu kurum
Şekva : Yakınma, sızlanma, şikayet
Şeriye : İslam hukuku ile ilgili
Şuera : Şairler
Taassup : Bir düşünce veya inanca aşırı bağlanma, bağnazlık
Tafsilat : Ayrıntı
Tasavvur : Düşünce, amaç, plan
Tashih : Düzeltme
Tavsamak : Gücünü, hızını kaybetmek, gevşemek
Tecelli : Belirme, ortaya çıkma
Tefekkür : Düşünme
Temayüz : Başkalarına göre üstün duruma gelme
Terakki : İlerleme, yükselme, gelişme
Terennüm : Anlatmak, ifade etmek
Tetebbu : Bir şeyi iyice inceleme, araştırma
Tirat : Tiyatroda oyuncunun bir defada söylediği parça
Triloji : Bir yazarın fikir ve konu olarak birbirini izleyen üç eseri
Trup : Aynı tiyatroda çalışan oyuncular topluluğu
Üniversal : Dünya çapında, tüm insanlığı ilgilendiren
Üslub-u cedid : Yeni tarz
Vakfetmek : Adamak,bir şeyin bütününü aynı işe vermek
Vekayiname : Olayların kronolojik ve öznel olarak kayıt altına alındığı eser
Vodvil : Hareketli, eğlenceli konusu olan şarkılı hafif güldürü
Zerdüşt : Mö. 7. yy.da ortaya çıkan, temel ilkeleri iyilik ve kötülük olan din


Öneri > Okuma


Açgözlülük

Ekolog Garrett Hardin, 1968 yılında "ortak kaynakların paylaşımı trajedisi" isimli makalesinde bireylerin toplum içinde yaptıkları seçimlerin birbiri ile bağlantılı olduğunu ortaya koymuştu.






Vicdan

Çoğu kişi hayvan sevgisinden söz eder ve duyarlık sahibi izlenimi verir. Ancak irdelendiğinde ifadelerin seçici ve yanlı olduğu anlaşılabilir.






Köpek Korkusu

Çocukken birçok kişi gibi ben de köpeklerden korkardım. Bisiklet, onların davranışlarını anlayıp korkumu yenmeme vesile oldu.





Maden Suyu Karşılaştırma

Farklı markaların sade maden suyu kimyasal analiz sonuçlarını yazının devamında bulabilirsiniz.

Öneri > Okuma > Açgözlülük



Açgözlülük


Ekolog Garrett Hardin, 1968 yılında "ortak kaynakların paylaşımı trajedisi" isimli makalesinde bireylerin toplum içinde yaptıkları seçimlerin birbiri ile bağlantılı olduğunu ortaya koymuştu.

Çok sayıda insanın toplumu gözetmeksizin kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmesinin felaket ile sonuçlanacağı açıktır. Sürdürülebilirliğin devamı için bireylerin ölçülü olması gerekir.

Akademisyen Dylan Selterman tarafından üniversitede 8 yıl boyunca onlarca sınıfta aşağıda anlatacağım deney yapılıyor:

Söz konusu deneyde üniversite öğrencilerine, sınavdan aldıkları nota eklenmek üzere 0, 2 ve 6 puan arasında seçim yapmaları isteniyor.
İki kural var:
1)Eğer sınıfın %10 undan fazlası 6 puanı seçerse kimse ek puan alamıyor
2)Öğrenci 0 puanı seçerse , ek puan alamıyor ancak 6 puanı seçenlerden bir kişi eksiliyor

Bu durumda 2 puanı seçenler hem kendisi hem de sınıfı (toplum) için faydalı seçimde bulurken 0 puanı seçenler, zeki olduğunu düşünen, açgözlü/benciller için kendini feda etmiş oluyor.

Deney sonucunda sadece 1 sınıfın başarılı (ek puan almış) olması, su kaynakları ve iklim değişiklikleri hakkında bir uyarı niteliğinde olabilir mi?


Derleme : National Geographic Türkiye-Haziran 2018

Bisiklet > Bisikletli Olma Sürecim


Bisikletli Olma Sürecimde Bisikletlerim ve Önerilerim


Benim çocukluğumda Pinokyo ve Bmx bisikletler vardı. O zamanlar, "büyüdüğümde hala bisiklete biniyor olacak mıyım" diye merak ederdim. Çalışmaya başladıktan sonra ise otomobil hevesinde olan yaşıtlarımın aksine kazancımla kendime bir bisiklet alarak ‘’bisikletli’’ olmaya karar verdim. Çoğu kişinin çocukluk tutkusu olan bisikleti 2004'den bu yana hayatımın parçası haline getirdim.

İlk tercihim çoğu kişi gibi dağ bisikletinden (mountain bike, cross country, hardtail) yana oldu. İlk kriterim ise ön süspansiyonun haricinde birçok kişide gıcırdadığına şahit olduğum arka süspansiyonun olmaması idi. Bu bisikleti birkaç yıl kullandım.

Sonrasında ise o yıllarda yeni çıkmaya başlayan disk frene heves ettim. Yine sadece ön süspansiyonlu olan (hardtail) bu ikinci bisikletimin üst sınıf vites sistemi, hidrolik disk frenleri ve görece hafifliği sayesinde kullanım keyfim katlandı.


İlk birkaç yıl sonrasında kapitalist unsurlara (dünya markası kadro, üst sınıf süspansiyon) kendimi daha da kaptırarak Ağustos 2010'da bisikletimin parçalarını değiştirirken hidrolik fren sorunları sebebiyle jant freni olan ‘’v fren’’ e geri döndüm. Bu değişimlerin ciddi bedeli oldu.

Keyfim yerinde son noktaya vardığımı düşünürken yaşımın da ilerlemesi, hızlı, sert arazi sürüşlerinden uzaklaşmam ve birkaç günlük de olsa turlara çıkmaya başlamam ile süspansiyon gereksiz, bagajım ise yetersiz kalmaya başladı.

Limitlerimi zorladığım bisikletimden de vazgeçerek Mart 2012 tarihinde, halen kullanmakta olduğum 28’’ tekerlekli şehir bisikletimi aldım. İlk başlarda yeni tanıştığım patlamaya dayanıklı dış lastiklerden -ağır olmalarına rağmen- hiç vazgeçmedim.


Elzem olduğunu düşündüğüm kask, gözlük ve dikkat çekici renklerde kıyafet veya fosforlu yeleğim tüm bu süreçte bisiklet kullanırken hiç eksik olmamıştır.

Tipik bir şehir bisikletçisi olarak trafik kurallarına uyma konusunda özen gösterdiğim ve gerekli önlemleri aldığım için motorlu araç sürücülerinin ve çevrenin dikkatini çekerek bisikletliye yollarda saygı gösterilmesine katkıda bulunduğum kanaatindeyim. 

Bisikletli olma niyetinde olup soranlara tavsiyelerim için tıklayınız.

Kitap Sözlüğü > Kulleteyn


Kulleteyn

★★★★☆
Yazar      : Turan Dursun
Yayınevi : Kaynak Yayınları





Anık : Yağ, soğan
Arhalasın : Korusun
Arşın : Yaklaşık 68 cm.lik eski ölçü
Cer : Para toplamak için başka köylere gidip imamlık yapmak
Çeç : Tahıl yığını
Çedene : Kenevir tohumu
Denk : Yatak, yorgan gibi eşyaların sarılıp bağlanmasıyla oluşan yük
Dirgen : Harmanda sapları yaymaya yarayan çatallı araç
Faki : Din öğrencileri
Fırtık : Sümük
Gagala : Somun biçiminde ekmek
Göze : Su kaynağı
Hanek : Şaka
Hedik : Kaynatılmış buğday, bulgur
Hışnik : Köpeklerin boynuna takılan dışı sivri çivili halka
Horanta : Aile halkı
Höllük : Bazı yerlerde kundaktaki bebeklerin altına bez yerine konan toprak
Iskat : Ölülerin kılınmamış namaz ve tutulmamış oruçları için verilen sadaka
İşlik : Gömlek
Kabara : Dayanıklılığı sağlamak için ayakkabı altına çakılan iri başlı çivi
Kaçe : Kız çocuğu
Kavurga : Buğday, mısır gibi tahılların kuruyemiş gibi yenilmesi için ateşte kavrulmuş hali
Kaygana : Omlet
Kevab : Memeleri büyümeye başlamış kız çocuğu
Kotan : Pulluk, büyük saban
Küllük : Çöplük
Mayıs : Taze sığır gübresi
Mazhar : Bir iyiliğe erişmiş
Mazı : Kağnı arabasında iki tekerleği birbirine bağlayan ağaç dingil
Muhal : Olanaksız
Mütalaa : İrdeleme, müzakere, etüt
Öşr : Tarla ürünlerinin 1/10'u kadar zekatı
Peşkir : Havlu
Ratib : Yemek
Sınıhçı : Kırık, çıkık bağlayan kimse
Talak : Boşanma
Tebdil : Değiştirme
Tecvit : Kuran'ın doğru okunması bilimi
Tekfin : Kefenleme
Telis : Bitkisel tellerden yapılmış, kaba örgülü çuval
Telkin : Ölü gömüldükten sonra imamın söylediği dini sözler
Terlik : Takke
Tırık : İshal
Tıstan : Böcek
Velvele : Gürültü
Yapma : Tezek
Yaşmak : Başla birlikte yüzü ve ağzı kapatan örtü
Yekinmek : Kalkmak, ayağa fırlamak
Zebercet : Sarı renkte ve cam parlaklığında doğal demir

Kitap Sözlüğü > Anne Kafamda Bit Var


Anne Kafamda Bit Var

★★★★★
Yazar      : Tarık Akan
Yayınevi : Can Yayınları





Cemse : Askeri GMC marka kamyonların halk arasındaki adı
Cunta : Ülkede yönetime el koyan kimselerden oluşan kurul
Fraksiyon : Mec.Birlik içindeki farklı görüşteki gruplar
Lümpen : Sınıfsız
Manga : 10 kişilik askeri birlik
Müstenit : Dayanan
Neden sonra : Aradan bir hayli zaman geçince
Nemrut : Yüzü gülmez kimse

Bisiklet > Hollanda'nın Süreci



Hollanda Nasıl Bisiklet Ülkesi Oldu?


Bisiklet denilince birçok kişinin aklına Hollanda gelir. İşte Hollanda’nın bisiklet ülkesi haline gelme süreci:

1) Halk zenginleşince araba sayısı arttı.
Hollanda halkı, ikinci Dünya Savaşı sonrasında 1945 yılından itibaren zenginleşmeye başlayınca otomobil kullanımı da artmaya başladı.
Fotoğraf:jlgrealestate.com








2) 1950'lerin sonlarında arabalar için park yeri kalmadı.
Kentlerdeki araç sayısı gerek trafik gerekse park yeri anlamında büyük sorun haline gelmeye başlayınca yeşil alanlar otoparka dönüştürülmeye başlandı.

Fotoğraf: bicycledutch.wordpress.com

3) Trafik kazalarında binlerce insan öldü.
1950 yılında trafik kazalarında 1000'e yakın kişi hayatını kaybetti. 1971 yılında ise bu sayı 3300 kişiye yükseldi.

Fotoğraf: deanjeliersstraat57inamsterdam.blogspot.com

4) Arabalar sebebiyle çocuk ölümleri de arttı.
1973 yılında sokaklarda oynayanların da arasında olduğu 500 çocuk hayatını kaybetti. Halktan tepkiler yükselmeye başladı ve Stop de Kindermood (Çocuk Ölümlerini Durdurun) eylemleri ile halk sokağa döküldü.

Fotoğraf:guardian.com                                                                                             Fotoğraf: Icc.org.uk

5) Petrol kriziyle bisiklete dönüş başladı.
1973'de petrol krizine giren, 3 milyon araca sahip Hollanda’da halk, benzin bulamaz hale geldi.
6) Pazar günü motorlu araç yasağı
Petrol ambargosu sonucunda hükümet, araç kullanımını azaltmak amacıyla Kasım 1973’ten Ocak 1974’e kadar pazar günleri motorlu araç trafiğini yasaklayınca halk pazar günleri bisiklet kullanmaya başladı.

7) Bisiklet yolları yapılmaya başlandı.
Halkın talebiyle yerel yönetimlerden Lahey ve Tilburg, bisiklet yolları ilk yapan belediyeler oldu. Bisiklet yolları, bisiklet kullanımı teşvik ederek bisiklet kullanımının yaygınlaşmasını sağladı.














Hollanda, 2011 yılında bir ilke imza atarak dünyadaki ilk asma köprülü bisiklet kavşağı Hovenring bisiklet kavşağını yaptı. Amaç kavşakta bisikletlileri korumaktı.


Fotoğraf: hovenring.com
Hollanda'da 2019 yılı itibariyle 35000 km.bisiklet yolu var. Amsterdam, Utrecht, Gröningen ve Zwolle şehirleri bisikleti kullanımının en yoğun olduğu yerleşimler.

Hollanda'nın Utrecht kenti ise 12500 bisiklet kapasiteli dünyanın en büyük bisiklet parkına sahip.

Avrupa'da bisiklet kullanımı konusunda Hollanda'yı Danimarka ve Almanya izlemektedir.


Kaynak : Gaia Dergi

Kitap Sözlüğü > 1984


1984

1984

★★★★☆
Yazar      : George Orwell
Yayınevi : Can Yayınları
Türkçesi : Celal Üster



1 Galon : Yaklaşık 4,5 dm3 lük yabancı hacim ölçüsü birimi
Anıştırma : Açıkça söylemeyip ima etme
Antoloji : Şair veya yazarın seçme eserlerinden oluşan kitap
Avurtları birbirine geçmek : Çok zayıfladığı yüzünden belli olmak
Bakıncak : Ateşli silahların namlusunu hedefe doğrultmaya yarayan düzenek
Başat : Benzerleri arasında güçlü ve önemli. Dominant
Beniadem : İnsanlar
Budunsal : Aralarında töre, dil ve kültür ortaklığı olan
Cevval : Davranışları çabuk ve kesin
Cezbeye gelme : Bir duygu veya inanış etkisiyle coşup kendinden geçme
Çipil : Kirpikleri dökülmüş göz
Çuha : Tüysüz, ince, sık dokunmuş bir tür kumaş
Değirmi : Yuvarlak
Demografik : Nüfus bilimi ile ilgili
Dertop olmak : Büzülerek yuvarlak biçim almak
Enez : Zayıf, güçsüz
Enfiye : Çürütülmüş tütünden yapılıp burna çekilen keyif verici toz
Eprimiş : Eskiyerek erimiş
Esrik : Sarhoş
Gravür : Bir yüzeye katlar halinde değişik renkte boya sürülüp katları yer yer kazıyarak yapılan resim
Halim selim : Yumuşak ve doğru
Handiyse : Neredeyse, yakın zamanda
Hatip : Topluluk karşısında etkili söz söyleyen konuşmacı
Herifçioğlu : Kızılan veya beklenmeyen bir iş yapan erkek
Heyula gibi : İri yarı
İkircikli : Tereddütlü
Kaleydeskop : Bir ucu buzlu camla kapalı borunun içine yerleştirilmiş aynalar yardımıyla boru içindeki renkli küçük cisimleri gösteren araç
Karaşın : Esmer
Kerteriz vermek : Yönlendirmek
Kollektivizm : Kişisel sahipliği kaldırıp ortak kullanım ve davranışı savunan öğreti
Meram : Amaç
Muslin : Sık dokunmuş, ince, parlak bir tür kumaş
Nedamet getirmek : Pişman olmak
Neolitik : Taş devrinin son çağı
Oligarşi : Siyasi gücün birkaç kişide toplandığı yönetim biçimi
Öykünmek : Taklit etmek
Pirupak : Tertemiz, lekesiz
Proleter : Çalışan, emekçi
Sağaltıcı : İyi edici, tedavi edici
Softa : Bir görüş ya da inanışa körü körüne bağlı. Geri kafalı
Sökün etmek : Birbiri ardına gelmek ya da görünmek
Tecimsel : Ticari
Tekmil : Bütün, tüm
Tirat : Uzun, gösterişli ve boş konuşma
Turbalık : Göl ve bataklık bitkilerinin çürümesi ile oluşan yer
Uzam : Bir nesnenin uzayda kapladığı yer

Kitap Sözlüğü > Simyacı


Simyacı

Simyacı

★★★☆☆
Yazar      : Paulo Coelho
Yayınevi : Can Yayınları
Türkçesi : Özdemir İnce

Billuriyeci : Kristal eşya satıcısı
Bukağı : Kaçmaması için hayvanların ayağına takılan zincir
Evla : Daha iyi, yeğ
Fariza : Tanrı buyruğu
Fersah : Yaklaşık 5 km. eski uzunluk ölçü birimi
Harmani : Pelerin
İnayet : İyilif, lütuf
Kavkı : Kabuk (Zooloji)
Kefiye : Arap erkeklerin kullandığı, omuzları da örten baş örtüsü
Kırba : Su taşımak için deriden yapılmış, ağzı dar, derin kap
Kurs : Yuvarlak ve yassı biçimli nesne
Mağrip : Batı
Maşlah : Arapların giydiği pelerin benzeri üstlük
Menkıbe : ~Gaye, amaç
Meşin : Koyun derisi
Monofizit : Hz. İsa'nın hem tanrı hem de insan olduğuna inanan Hristiyan
Muharip : Savaşçı
Mücahit : Kutsal amaçlar uğruna savaşan kimse
Müstahdem : Hizmetli
Parşömen : Yazı ve resim için özel hazırlanan deri
Pike : Uçak veya kuşun yüksekten dik ve hızlı biçimde inmesi
Preparat : ~Hazırlanmış parça
Rayiha : Güzel koku
Simya : Elementleri altına çevirmek isteyen iş alanı
Tilmiz : Öğrenci
Yamçı : Bir yüzü uzun tüylü, kalın, yün yağmurluk
Zahir : Açık, belli

Kitap Sözlüğü > Walden


Walden

Walden

★★☆☆☆
Yazar       : Henry David Thoreau
Yayınevi   : Zeplin Kitap
Türkçesi   : Aykut Örküp

Akre : 4047 m2 lik alan ölçüsü 
Alegori : Bir yaşantı ya da davranışı iyi kavramak amacıyla göz önünde canlandırma
Alesta : Harekete hazır, tetikte
Alicenap : Cömert, onurlu, şerefli
Almanak : Bayram, meteoroloji vs. bilgileri gösteren kitap biçimli takvim
Analoji : Benzeşme
Aristokrasi : Ekonomik, siyasi ve toplumsal gücün köklü ailelerden gelen tanınmış, varlıklı kişilerde olması
Azletmek : Görevden almak, çıkarmak
Badire : Birdenbire ortaya çıkan tehlikeli durum
Bellum : (Latince) Savaş
Berzah : Bir yarımadayı karaya bağlayan, iki yanı su olan, dar kara parçası
Beşeri : İnsanoğlu ile ilgili
Biteviye : Aynı biçimde, sürekli olarak
Bostan : Sebze ya da kavun, karpuz yetiştirilen tarla
Çıkrık : El ile çevrilip üzerine ip sarılmak suretiyle kuyudan kovayı çekmeye yarayan silindir
Çobanaldatan : Sivri kanatlı, uzun kuyruklu bir tür kuş. Dağ kırlangıcı
Doktrin : Öğreti
Doru : Gövdesi kızıl, ayakları ve yelesi koyu renk at
Duellum : (Latince) İki taraf arasında tanıklarla yapılan çatışma
Düstur : Genel kural
Epik : Destan ile ilgili eser
Ezoterik : Derin bilgi ve sırrın yalnızca anlayabilecek kapasitede olanlara bildirimi
Fit : Tekili foot olup 30,5 cm. (12 inç) olan İngiliz ölçü birimi
Fresk : Yaş duvar sıvası üzerine kireç suyunda eritilmiş madeni boyalar ile yapılan resim
Gaile : Sıkıntı, dert
Grotesk : Eskiçağ Roma yapılarında bulunan tuhaf, gülünç figürlü süsleme 
Handiyse : Yakın zamanda, neredeyse
Havza : Dağlarla sınırlanmış, suları aynı deniz, göl ya da ırmağa akan bölge
Hezeyan : Hastalık nedeniyle anlamsız, saçma söz söyleme
Hiciv : Alaylı yoldan kusurları ifade etme
İmge : Hayal
İmgelem : Bir nesneyi karşımızda olmaksızın tasarımla yetisi
İrfan : Mec.Kültür
İskandil : Denizin derinliğini ölçmek için kullanılan alet
İtikat : İnanç
Kadem : Yaklaşık 30 cm.lik ölçü birimi
Kadim : Başlangıcı olmayan, eski, ezeli
Kalafat : Geminin kaplama tahtalarının arasını doldurmada kullanılan malzeme
Kaleydeskop : Bir ucu buzlu camla kapalı borunun içine yerleştirilmiş aynalar yardımıyla boru içindeki renkli küçük cisimleri gösteren araç
Kile : ~37 dm3 lük eski bir tahıl ölçeği
Kinaye : Düşünceyi üstü kapalı, dolaylı anlatma
Kitab-ı mukaddes : Tevrat, Zebur ve İncil'e verilen ortak ad
Korteks : Kabuk, dış katman
Kozmografya : Gökbiliminin, matematik ve fizik yardımıyla belli başlı olaylarını inceleyen dalı
Kozmopolit : Ulusal olmayan, evrensel
Kuart : Yaklaşık 1 dm3 lük ölçü
Kulaç : ~182 cm.lik ölçü birimi
Küpeşte : Gemilerde korkuluklara verilen ad
Lejyon : Birkaç takımdan oluşan askeri birlik
Liken : Mantar ve su yosununun ortak yaşamı ile oluşan bitki
Lir : Kaynağı mitolojik çağlara dayanan bir çalgı
Mabat : İbadethane
Mahir : Becerikli
Melankoli : Hüzün
Mersiye : Ölenin iyi niteliklerini, ölüm acısını dile getiren söz veya ezgi
Metafor : Mecaz
Mızrap : Telli çalgıları çalmaya yarayan ağaç, kemik ya da metalden alet
Muğlak : Anlaşılması güç, karmaşık
Muktedir : Gücü yeten
Mücellit : Ciltçi
Münzevi : Topluluktan kaçan, yalnız kalmayı seven
Müphem : Açık ve seçik olmayan, belirsiz
Nakşetmek : Süslemek, bezemek, kalıcı ve etkili olmasını sağlamak
Nedim : Arkadaş, yakın dost
Nüktedan : İnce anlamlı ve düşündürücü, şakalı söz söyleyen 
Oratoryo : Solo, koro ya da orkestra için yazılmış kutsal nitelikte müzik eseri
Pagan : Çok tanrılı dinden olan
Pejmürde : Dağınık, perişan
Pervasız : Çekinmez, korkusuz
Pound : 0,45 kg. olan İngiliz ölçü birimi. Kısaltması Ib
Praetor : Eski Roma'da yargıç ve yönetici konumundaki kişiler
Püriten : Kutsal kitapları yeniden, değişik anlayışla okuyan Protestan türü
Rayiha : Güzel koku
Retorik : Güzel söz söyleme sanatı
Sabat : Dini inanca göre çalışmanın yasak olduğu gün
Sav : İddia, tez
Sefir : Elçi
Serf : Derebeylikte toprak ile birlikte satılan köle
Siesta : Öğle uykusu
Sorguç : Başlıkların ön tarafına takılan tüyden yapılma süs
Sökün etmek : Birbiri ardına gelmek
Su keteni : Sulak yerde yetişen, boyu 1,5 m. olabilen pembe çiçekli bir bitki
Suare : Akşam yemeği sonrası eğlence, toplantı vs.
Sünepe : Uyuşuk davranan
Şiar edinmek : Benimsemek, ilke olarak kabul etmek
Şose : Taş parçaları üzerine kum serilip silindir geçirilerek yapılan yol
Tahayyül : Hayalde canlandırma
Tasavvur : Düşünce, amaç, plan
Tefekkür : Düşünme
Tefrika : Gazete ve dergide birbirini tamamlayan yazı dizisi
Teşrifatçı : Resmi gün, törenlerde davetlileri karşılamak ve ağırlamakla görevli kimse
Tıkız : Dolgun, kalın, yağlı
Tırıs : Atın kısa adımlarla ve hızlı yürüyüşü
Tikel : Tümünü kapsamayan, kısmi, cüzi
Tiran : Acımasız, gaddar
Totem : İlkel toplumlarda kutsal sayılan hayvan, ağaç rüzgar gibi doğal nesne
Transandaltalizm : Tanrı, doğa ve insanı kaynaştırmaya çalışan Amerikan felsefe okulu
Tümen : 10~15 bin kişilik askeri birlik
Uhrevi : Ahiret ile ilgili
Üstüpü : İşyerlerinde özellikle yağ temizlemede kullanılan didilmiş kenevir
Üveyik : Eti için avlanan güvercin benzeri kuş
Vakur : Ağır başlı
Yaltaklanmak : Birine hoş görünmek için onursuzca davranmak
Yavşan : Mavi ve beyaz çiçekleri olan bir bitki
Yayık : Tereyağı çıkartmak için süt veya yoğurdun içinde çalkalandığı makine ya da kap
Zağar : Bir cins av köpeği

Kitapta yer almayan bazı dipnotlar:
Acteon : ~Avcı. (Yunan mitolojisinde yer alan avcı bir karakter)
Calidas'ın Sacantola'sı : MÖ. 4. yy.da yaşamış Hintli şair ve yazar Calidas'ın dram ve aşk konulu eseri
Ceres ve Minerva : Mitolojik tanrıça isimleri
et primitus oritur herba imbribus primoribus evocata : Yazar Marcus Terentius'un tarım ile ilgili eseri "De Re Rustica"dan ilkbahar yağmurları ve otların yayılması ile ilgili bir alıntı cümle
Faun ve satir : Satir, Yunan mitolojisinde yarı keçi yarı insan canlı olup Roma mitolojisindeki karşılığı Faun'dur
Frobisher : 16. yy. da yaşamış denizci, kuzey Amerika kaşifi Martin Frobisher
Humane Society : Hayvanların acı çekmesinin durdurmayı amaçlayan uluslararası topluluk
Kabir : 15. yy. da yaşamış Hindistanlı şair Kabir Das
Kirby ve Spence : İngiliz böcekbilimciler (entomolog) William Kirby ve William Spence in 1826 tarihli ortak eseri
Kouroo : Güney Amerika'da eski sömürge ülkelerden olan Fransız Guyanası'nda bir yerleşim
Lewis ve Clarke : 1803-1806 yılları arası Amerika'da keşif gezisi yapan geminin kaptanları Meriwether Lewis ve arkadaşı Teğmen William Clarke. 
Mencius : MÖ. 372-289 arasında yaşamış insan doğasına olan görüşleri ile tanınan Çinli düşünür 
Metuselah : 969 yıl yaşadığı söylenen dini bir kimse
Nebukadnezar : MÖ. 605-562 de hüküm sürmüş Babil kralı
Norvii : Eskiden Belçika'da yaşamış disiplinli ve savaşçı bir topluluk
Symmes Deliği : Dünyanın merkezinde medeniyetlerin yaşadığı bir boşluk olduğu ve ulaşmanın kuzey/güney kutbundaki Symmes Deliği ile mümkün olduğunu öne süren teori 
Tartarus : Yunan mitolojisine göre yerin altında 9 günde ulaşılan cehennem
Teb : Eskiden Mısır'ın başkenti olup harabelerinin üzerine günümüzde Luksar şehri kurulmuştur. 
Turdus Migratorius : Amerika nar bülbülü veya düdük kuşunun bilimsel ismi
Unio Fluviatilis : Kabuklu bir su canlısı
Valhalla : Kuzey Avrupa mitolojisine göre ölen kahramanların gittiği cennet
Webster : 1782-1852 arası yaşamış ABD dışişleri bakanı Daniel Webster

Bisiklet > Türkiye'de Mevzuat


TÜRKİYE'DE BİSİKLET MEVZUATI



Mevzuatın bisiklet ile ilgili kısımlarını mümkün olduğunca net ve farklı yoruma sebebiyet vermeyecek ifadelerle derledim.

Karayolları Trafik Kanunu


Madde 3 (Tanımlar)
Bisiklet yolu: Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.Motorlu olan ya da 25 km./saat üzeri hıza çıkabilen elektrikli bisiklet bu yolu kullanamaz.Bisiklet yolu ile ilgili yönetmelik için tıklayınız.
Bisiklet : Üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz taşıtlardır. Azami gücü 0,25 KW’ı geçmeyen ve hızı en fazla 25 km/saat olan elektrikli bisikletler de bu sınıfa girer.

Madde 37
Bisiklet kullananlar için sürücü belgesine gerek yoktur; ancak 11 yaşını bitirmiş olmaları zorunludur.

Madde 53 (Dönüş kuralları)
d fıkrası:
Sağa ve sola dönüşlerde sürücüler, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar.

Madde 57 (Kavşaklarda geçiş hakkı)
c fıkrası 1.bendi:
Kavşaklarda geçiş hakkına dair işaret yoksa, bisiklet sürücüleri motorlu araçlara geçiş hakkını vermek zorundadır.

Madde 66 (Bisiklet sürme ile ilgili kurallar)
a fıkrası: Ayrı bisiklet yolu varsa bisikletin taşıt yolunda sürülmesi yasaktır.
     Bisikletin, yaya yolunda ya da ikiden fazlasının taşıt yolunda yan yana sürülmesi yasaktır.
b fıkrası : Bisiklet sürenlerin iki elini bırakması yasaktır.
c fıkrası : Sürücü arkasında ayrı oturma yeri olan bisiklet ile bir kişiden fazlası taşınamaz.

Madde 68
a fıkrası 2.bendi
Yayalar, yaya yolunun (kaldırım) olmadığı ya da kullanım engelinin olduğu durumlarda bisiklet trafiğine engel olmamak şartı ile bisiklet yolunda yürüyebilirler.

Karayolları Trafik Yönetmeliği


Madde 35 (Tescil)
Belediyeler,  İl Trafik Komisyonu tarafından karar alınması şartıyla ve gerekli gördükleri halde bisiklet için aşağıdaki esaslara göre tescil yapabilir.
a)    Bisiklet sahiplerinin kimlikleri ve bisiklet cins/özelliklerinin kaydedildiği bir defter tutulur.
b)   Her bisiklet için, tescil ve trafik belgesi tek belge olarak düzenlenir ve “Tescil Belgesi” adı altında bisiklet sahibine verilir. (Ek:8)
c) Bisiklet plakaları 10x15 cm. ebadında, sac veya uygun bir malzemeden yapılır.
Plakanın zemini beyaz, harf ve rakamları siyah renkte olur.Plaka numaraları belediyece belirlenir ve bisikletin arkasına takılır.
Belediyelerce tescil yapılması durumunda, yukarıdaki şartlar sağlanmadan ev dışında hiç kimse bisiklet süremez.

Madde 100 (Hız sınırları)
Bisiklet, yerleşim yeri içinde 30 km./sa., dışında ise 45 km/sa. hızı geçemez; otoyola girmesi yasaktır.

Madde 136 (Sürücü kuralları)
a fıkrasının
7.  bendi: İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, bisiklet ile akrobatik hareketler yapılması yasaktır.
8.  bendi: Bisikletin başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmesi yasaktır.
9.  bendi: Bisiklet sürerken elde bagaj, paket vb. taşınması yasaktır.
10.bendi: Bisiklet üzerine kasa, sandık vb. yaptırılarak ticari amaçla yük taşınması yasaktır. 

1 Sayılı Cetvel
Bisiklette bulundurulması gereken donanımlar ve nitelikleri
Far
Beyaz ışık verecek ve 20 metre önü aydınlatabilecek nitelikte, önde, bir adet lamba
Kuyruk lambası veya reflektör
Arkada, bir adet kırmızı renkte ışık veren lamba veya kırmızı reflektör olacak.
Fren
Emniyetle durmayı sağlayabilecek; ön ve arka tekerleklere kumanda edecek, birbirinden ayrı iki adet olacak.
İhbar aleti
Normal olarak 30 metreden duyulabilecek ses çıkarabilen zil, korna vb.
Sandık (yük taşıyanlarda bulunan)
Sürücünün rahat ve emniyetle görüşüne ve kullanmasına engel teşkil etmeyecek, genişliği, iki tekerleklilerde 80 cm, üç tekerleklilerde 160 cm.’yi geçmeyecektir.

Özelliklerine göre araçlarda bulundurulacak donanımlar
Bisiklet
Reflektif işaret
Gece, bisiklet sürücüsü ve varsa yolcusu giysilerine reflektif işaret  takacaklardır.


2 Sayılı Cetvel
Bisiklette bulundurulması isteğe bağlı donanımlar ve nitelikleri
Bayrak
Eğilip bükülmeyen bir şekilde yapılmış ve üzerinde herhangi bir ışık tertibatı bulunmamak şartıyla, ön tarafta bulunabilir.