Anti Kanser Yaşam Biçimi
★★☆☆☆
Yazar : Lorenzo Cohen & Alison Jefferies
Yayınevi : The Kitap
Türkçesi : Anıl Birer
| 7 Gün Adventist kilisesi | : | Hristiyan Protestan mezhebinin beslenme ve sağlığa önem veren, alkol, et, tütün vs. tüketimi önermeyen bir kolu |
| AAA | : | 1902 de ABD'de kurulmuş, ~60 milyon üyesi olan, kar amacı gütmeyen, yol yardımı da dahil birçok hizmet veren otomobil kulüpleri birliği: American Automobile Association |
| Aberasyon | : | ~Doğal yapının bozulması, sapması |
| Addetmek | : | Herhangi bir şey yerine koymak, o gözle bakmak, saymak |
| Adenoma | : | İç salgı oluşturan organlardan kaynaklanan, iyi huylu (yayılımı sınırlı), kanser olmayan tümör |
| Adhezyon | : | ~Yapışma eğilimi |
| Aeresol | : | Katı veya sıvı maddenin gaz ortamda dağılması |
| Aerobik glikoliz | : | Oksijen kullanarak şekeri parçalama |
| Akut | : | Aniden gelişen veya kısa süreli |
| ALS | : | Beyin ve omurilikteki sinir hücrelerini etkileyen ve istemli kas hareketlerinin kaybına yol açan, ilerleyici bir hastalık |
| Ambiyans | : | Mec.Ortam, atmosfer, durum |
| Amigdala | : | Beynin, -özellikle korku ve saldırganlık olmak üzere- duyguların kontrolünden sorumlu ve ~ 2 cm3 hacmindeki bölümü |
| Amplifikasyon | : | ~Güçlendirilmiş hal |
| Analoji | : | ~Örnek, benzeşme |
| Androjen | : | Erkeksi karakterin oluşumunda etkisi olan ve böbrek üstü bezince salgılanan hormonlar |
| Angaje olmak | : | Bağlanmak |
| Anjiyojenez | : | Kanserli tümör hücresinin yayılma sürecinin ilk safhası. Yeni damar oluşumu uyarılıp komşu hücrelerle bağlar koparılır |
| Anksiyete | : | Endişe, kaygıların çok yoğun ve kontrol edilemez olmasına dair psikolojik rahatsızlık |
| Antidot | : | Mec. Panzehir |
| Antijen | : | Vücuda girdiğinde bağışıklık sistemi tarafından antikor üretimine yol açan virüs, bakteri gibi hastalık yapıcı yabancı maddelerin genel adı |
| Argüman | : | Kanıt |
| Asimile olmak | : | ~Benzemek, yeni girilen duruma ya da şartlara benzerlik göstermek |
| Atoni | : | Uyarıcı unsurlara karşı tepkinin zayıflaması, gevşeme |
| Aziz | : | Olağanüstü manevi gücü olan ve bir ulus, kimse ya da yerin ilahi savunucusu kimse |
| Banliyö | : | Şehre bağlı ancak merkezinden uzak ya da sınırına yakın yerleşim bölgeleri |
| Baton Rouge | : | ABD'nin Louissiana eyaletinin başkenti ve en fazla nüfusa sahip şehri |
| Beden kitle indeksi | : | Kilonun, m. cinsinden boy ölçüsünün karesine bölünmesiyle elde edilen ölçüt. Sonuç, 18,5 e kadar zayıf, 18,5-25 arası normal, 25-30 fazla kilolu, 30 dan fazla obez olarak değerlendirilir. |
| Benzen | : | Naylon, strafor, yapıştırıcı, deterjan, boya, böcek ilacı vs. yapımında hammadde olarak kullanılan çözücü nitelikte kansorejen bir sıvı kimyasal madde |
| Benzodiazepan | : | Yatıştırıcı ve sakinleştirici bir ilaç türü |
| Beta blokör | : | Sinir sistemini rahatlatıp kalp atışlarının düzenlemesi için kullanılan ilaçların genel adı |
| Beyaz gürültü | : | Dinlemek için tıklayın |
| Bump | : | "Yumru" anlamına gelen İngilizce kelime, mecazen "fark edilir, büyük değişim" anlamında kullanılmış |
| Bütünleyici | : | ~Tedavinin yan etkilerini giderme ve başarısını artırma amaçlı çalışma |
| C reakitf protein | : | CRP, karaciğer ile yağ hücreleri tarafından üretilen ve enfeksiyon, enflamasyon durumlarında kanda miktarı artan bir protein ve klinik şüphe desteğine dair testin adı |
| CDC | : | ABD Sağlık ve Sosyal Hizm. Bakanlığına bağlı bir birim olan "Hastalık Korunma ve Kontrol Merkezleri" . Centers for Disease Control and Prevention |
| Cleveland | : | ABD'nin kuzeydoğusundaki Ohio eyaletine bağlı, Erie gölü kıyısında bir yerleşim merkezi |
| CrossFit | : | Çeviklik, kas gelişimi ve dayanıklılık amacıyla yapılan, kısa dinlenme aralıklarından oluşan yoğun egzersizlere dayanan bir antrenman tekniği |
| CT taraması | : | Bilgisayarlı tomografi olarak bilinen ve x ışınları ile 2 boyutlu parçalar halinde iç organları taramaya yarayan teknik |
| Çan eğrisi | : | ~Sayısal bir değerlendirme veya istatistikte, başarının, ortalama üzerinde kalma durumuna göre belirlenmesine dair yöntem |
| Çapraz referanslama | : | Bir metin veya belgede, başka bir bölümde bulunan ilişkili veriye yapılan yönlendirmeler |
| Çernobil nük.patlam. | : | Nisan 1986'da Ukrayna'nın kuzeyinde yer alan Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil nükleer santralinde meydana gelen kaza |
| Çigong | : | Çeşitli beden hareket ve duruşları ile nefes teknikleri kullanarak yaşam enerjisi artırma ve enerji dengesi sağlamayı amaçlayan geleneksel Çin tedavi tekniği |
| Daimon | : | ~Tanrıdan sonra gelen ikincil ilahi güç |
| Dallas Mavericks | : | 1980 yılında Teksas'da kurulmuş NBA (ABD profesyonel basketbol ligi) basketbol takımı |
| DDT | : | Geçmişte yaygın olarak kullanılmış, ABD de 1972, Türkiye'de ise 1987'de yasaklanmış, solunum yoluyla insan vücuna giren zehirli, kokusuz, tarımsal bir böcek ilacı |
| Demans | : | Hafıza, düşünme ve sosyal becerileri etkileyen zihinsel yetenek bozukluğu hastalıklarının genel adı |
| Dışavurum | : | ~Kendini fiziksel olarak belli etme, belirti |
| Difüzör | : | İçine konan kokulu (esansiyel) bir yağı ısıtmak suretiyle güzel koku yayılmasını sağlayan cihaz |
| Direnç bandı | : | Kasları güçlendirmek, spor vb. amaçlarla kullanılan, genişçe şerit halka biçimde esnek lastik |
| Diyastolik | : | Küçük tansiyon olarak bilinen ve kalp atışları arasında kalbin aktif olarak kan pompalamadığı durumdaki kan basıncı. 70-90 arasında olmalıdır. |
| Dogmatik | : | Deneye dayalı kanıtları hiçe sayarak inanç öğretilerine dayanan |
| Donat | : | Özellikle ABD'de çok tüketilen, şeker ve yağ açısından zengin, tombul halka formunda tatlı çörek. Donut |
| Donör | : | Başkasına aktarılmak üzere kan, doku veya organ veren kimse |
| Duktal | : | Memedeki süt kanalları ile ilgili |
| E.n. | : | Editörün notu anlamında kısaltma |
| Efektif | : | Etkin, etkili |
| Ekosfer | : | Üzerinde canlı bir varlık barındıran yaşam alanı |
| Ekstrat | : | Bitki özü |
| Elizabeth dönemi | : | 1558-1603 arası İngiltere'de Kraliçe Elizabeth'in hüküm sürdüğü ve İngiliz müzik, şiir ve edebiyatının geliştiği dönem |
| Embolizasyon | : | Tümörü besleyen damarların kontrollü şekilde tıkanması |
| Emülsifiyer | : | Bir karışımdaki yağ ve su gibi ki farklı maddenin birbirinden ayrılmasını önleyen katkı malzemesi. Emülgatör |
| Endokrin | : | Gelişme, üreme, elektrolit (vücuttaki sodyum,potasyum vb. iyonlar) dengesi vs. sorumlu hormonların üretilerek kana karışmasını sağlayan iç salgı bezleri |
| Endometriyum | : | Rahim iç yüzeyi |
| Endotel | : | Damarların iç yüzeyini oluşturan dokuya endotel, söz konusu dokuyu oluşturan hücrelere ise endotel hücre denir |
| Enflamasyon | : | Dokuların hasar karşısında tamir edilmesi için ilgili bölgede ağrı, ısı artışı, şişlik, kızarıklık vs. ile beliren vücut tepkisi |
| EPA | : | 1970 yılında kurulmuş, devlete bağlı, ABD insan sağlığı ve çevre koruma teşkilatı |
| Epidemoloji | : | Hastalıkların dağılımı, görülme sıklığı ve etkenlerini inceleyen tıp dalı |
| Epifiz | : | Omurgalıların beyninde yer alan, ~7 mm. büyüklüğünde, uyku döngüsünü sağlayan melatonin hormonunu salgılayan bir salgı bezi |
| Epoksi reçine | : | Yüksek yapıştırma gücü ve kimyasal direnci olan, ısıya dayanıklı bir kimyasal madde |
| Epstein-Barr | : | Lenf bezlerinin şişmesi, boğaz ağrısı, ateş gibi belirtileri olan, halk arasında "öpücük hastalığı" olarak bilinen bulaşıcı EBV virüsünün sebep olduğu hastalık |
| Eradikasyon | : | Yok etme |
| Erim | : | ~Kapsam |
| Eritirol | : | Üzüm, karpuz gibi meyveler ile havuç, patates ve mantarlardan doğal olarak elde edilen ve gıda katkı maddesi olarak kullanılan şeker |
| Eserekli | : | Aklına geleni düşünmeden yapan, ne yapacağı belli olmayan |
| EWG | : | 1992 yılında kurulmuş, zehirli kimyasallar, içme suyu kirleticileri, kurumsal hesap verebilirlik alanlarında uzmanlaşmış Amerikan aktivist kuruluş |
| Exxon Valdez |
: | Mart 1989'da, Kanada'nın batısında, ABD'nin Alaska eyaleti yakınında karaya oturan Exxon firmasına ait Waldez isimli tankerden denize 37000 ton ham petrol yayıldı |
| Fabric softening sheets | : | Yabancı ülkelerde giysileri yumuşatmak ve hoş koku vermek amacıyla kullanılan, kağıt tabakalar halinde ıslak mendil benzeri ürün |
| Farmakoloji | : | İlaçların etkilerini ve tedavide kullanım biçimlerini araştıran bilim dalı |
| Farmasötik | : | Eczacılık ile ilgili |
| Farro | : | Demir açısından zengin bir tür buğday |
| FDA | : | ABD Sağlık Bakanlığına bağlı, gıda, ilaç, medikal ürün vb. denetleyen bir kurum |
| Federal | : | Dayanışma amacıyla birleşmiş durumda olan |
| Fenolik bileşik | : | Bitkilerde bulunan, meyve ve sebzelerin kendine özgü tat, renk ve kokusunu veren antimikrobiyal ve en yüksek antioksidan özellikte kimyasal bileşikler |
| Fenomen | : | Olay, olgu |
| Fenotip | : | ~Dışyapı |
| Fetal malformasyon | : | Anne karnında gelişim sürecinde bebeğin fiziksel yapısında görülen sorunlar |
| Fetüs | : | Kadın gebeliğinde, rahimdeki canlının organ taslaklarının oluştuğu 3.aydan doğuma kadarki durumu |
| Fitokimyasal | : | Bitkilerde doğal olarak bulunan ve tedavi edici etkisi olan kimyasal bileşikler |
| Fizyolojik | : | Canlılarda normal, doğal olarak işleyen |
| Flavanoid | : | Özellikle canlı renkli meyve, sebzelerde bulunan, antioksidan (toksinleri atan) etkili bir tür kimyasal madde |
| Folat | : | Başlıca görevlerinden biri vücutta kan yapımı olan, yapay olarak üretilen formuna folik asit ismi verilen B9 vitamini |
| Fruktoz | Birçok meyvede doğal olarak bulunan şeker türü | |
| Gallup | : | 1935 yılında ABD'de kurulmuş, İnsan doğası ve davranışlarını analiz eden, uluslararası bir araştırma şirketi |
| Galon | : | Akaryakıt vb. sıvı maddeleri taşımada kullanılan, silindir biçiminde ve 159 lt. hacminde metal kap. Varil |
| Gamma Knife | : | Streotaktik yöntemle, hastalıklı beyin dokusunun, kafatasını açmadan, gamma ışınları ile yok edilmesi |
| Gastrointestinal | : | Ağızdan anüse kadar sindirim sisteminin tüm organlarını içeren yol |
| Gen ekspresyonu | : | Gen anlatımı ya da ifadesi olarak da anılan, DNA da depolanan bilginin protein yapılarına dönüşme süreci. Canlının farklı hücre türleri oluşturması ve hücrenin iç-dış faktörlere uyumuna olanak tanır. |
| Gen-modülatör | : | Kalıtımsal öğe olan genlerin hatalı çalışıp bozulmasına sebep olan |
| Genom | : | Üreme hücrelerinde bulunan ve bazı yeteneklerin yeni bireylere geçmesini sağlayan kalıtımsal yapı |
| Get me bodied | : | Dr.Deborah Cohan'ın kendi meme kanseri ameliyatı öncesi ameliyat ekibiyle eğlencesini izlemek için tıklayın |
| Ghrelin | : | Mide ve pankreas tarafından salgılanan ve aç hissedilmesini sağlayan hormon. Seviyesi, yemek öncesi yükselir sonrası ise düşer |
| Glia | : | Sinir hücrelerinin uzantısı olup yapısal ve besinsel destek sağlayan dokular |
| Glioblastoma | : | Nadir görülen ancak ölümcül bir beyin tümörü türü |
| Glisemik seviye | : | Gıdanın, kan şekerini yükseltme hızına dair 1-100 arasında sayısal değer. Glisemik indeks |
| Görsel imgeleme | : | İsteklerimizi zihnimizde görsel olarak oluşturup ona odaklanmak |
| Görsel uzamsal beceri | : | Sözle ifade ettiğimiz nesneleri zihinde canlandırıp yorumlama, değerlendirme becerisi |
| GP | : | Çeviri hatalıdır. "Bir şeylerin ters gittiğinin farkına varan" Josh Mailman'ın kendisi değil fiziksel muayenesini yapan pratisyen hekim (GP-General Practice) dir. |
| Granola | : | Yulaf, muhtelif kuruyemiş, kurutulmuş meyve gibi malzemelerin bal veya esmer şeker ile karışıtırılp fırınlanmasıyla yapılan atıştırmalık çıtır yiyecek |
| Herbisit | : | Tarımda yabancı otlarla mücadele amacıyla kullanılan zirai ilaçların genel adı |
| Heterojen | : | Çeşit çeşit, birçok ayrı türü olan |
| High Arctic | : | Kanada'ya ait ve kuzeyinde bulunan takımadalar |
| Hipotalamus | : | Hormonların doğru ve uygun miktarda salgılanması, susama, acıkma hislerinin kontrolü, vücut ısısı ve kan basıncını ayarlamak gibi görevleri olan beyin bölgesi |
| Hipotez | : | Varsayım |
| Histeri | : | ~Aşırı hayal gücü ve korkuları ifade eden zihinsel hastalık |
| Hodgkin dışı lenfoma | : | Bağışıklık sistemi hücrelerinde başlayan bir kanser türü |
| Holokost | : | 2. Dünya Savaşı'nda, 1941-1945 arası Naziler tarafından sistemli ve devlet imkanlarıyla ~6 milyon Yahudinin öldürülmesi |
| Holy crap | : | "Kutsal bok" anlamında ingilizce söz dizisi |
| Homeostatik | : | ~Dengeleyici |
| Homeostaz | : | İç denge |
| Hormon reseptör pozitif | : | Yüzeyinde östrojen (kadınsal özellikler) ve progesteron (hamileliğe hazırlık) hormonlarının bağlandığı alıcıların olduğu hücrelerden kaynaklı meme kanseri tipi. Bu hastalarda östrojen, kanserin büyümesi ve çoğalmasına yol açar. |
| HPV | : | HPV virüsü sebebiyle cinsel organların olduğu bölgede ufak, karnabahar görünümlü siğiller ile kendini belli eden bulaşıcı bir hastalık |
| İkame | : | Olmayan bir şeyin yerine koyma veya kullanma |
| İmmun | : | Zararlı organizmalara karşı direnme yeteneği. Bağışıklık |
| İmmünoterapi | : | Kanserin ileri saflarında bağışıklık sistemini aktive ederek veya baskılayarak yapılan ek tedavi yöntemi |
| İndirgemeci | : | ~Kolay ve sade |
| İndol bileşik | : | ~Kanserojen maddeleri etkisiz hale getirme etkisi de olan, kükürt içeren bileşikler |
| İnflamatuvar | : | Vücudun kendini korumak ve savunmak amacıyla herhangi bir bölgesinde beliren tepkisine dair olan |
| İnfografik | : | Kolay anlaşılır ve eğlenceli hale getirmek amacıyla bilgi ve verileri görsel grafik haline getirme işi |
| İnhibitör | : | Engelleyici, azaltıcı |
| İnsidans | : | Belli bir nüfusta ve belli bir zaman aralığında yeni oluşan olguların sayısı |
| İnsitabilite | : | ~Anormal davranış, kararsızlık durumu |
| İnsülin | : | Kan şekerini (glikoz) düşürmek amacıyla kullanılan protein yapıda bir hormon |
| İnterlökin | : | Bağışıklık sisteminin hücreleri tarafından salınan hücreler arası haberci protein moleküllerinin adı |
| İntolerans | : | Gıdada bulunan bir maddenin sindirim sistemi tarafından doğru sindirilememesi sonucu tahriş ve hasara yol açması |
| İnvaziv | : | Yayılan ve zarar veren doku oluşumları |
| İnvaziz | : | Tanı veya tedavi amacıyla hastanın vücuduna el veya alet yardımıyla girilmesi |
| İnvazyon | : | Kanserli tümör hücresinin yayılma sürecinin ikinci safhası. Tümör, başka doku veya organlara ulaşmadan önce kendi çevresine yayılır. |
| Jenerasyon | : | Yaklaşık 30 yıllık yaş kümelerini oluşturan bireyler öbeği. Nesil |
| Jogging | : | Küçük adımlarla ve yavaşça koşmak |
| Kahve lavmanı | : | Kavrulup öğütülmüş organik kahvenin klorsuz ılık su ile rektuma gönderilmesi |
| Kaiser Permanente | : | 1945 yılında kurulmuş, ABD Kaliforniya merkezli, kar amacı gütmeyen, ülkenin en büyük özel sağlık sigortası kurumu |
| Kale | : | Koyu yeşil renkte kıvırcık yaprakları olan bir tür lahana |
| Kanser Moonshot | : | ABD'de Obama yönetimi tarafından Ocak 2016'da kansere karşı aşı bazlı immünoterapi seçenekleri bulmak amacıyla başlatılan bir birlik |
| Kapitone | : | İçi pamuk doldurularak dikilmiş, döşemelik veya giyim eşyası yapımında kullanılan kumaş |
| Kardiyovasküler | : | Kalp ve damar hastalıklarını ifade eder |
| Karl Jung | : | 1875-1961 arası yaşamış, kişilik ve davranışların, soya çekimle geçmişten geldiği tezi ve rüya analizi konusundaki katkılarıyla bilinen, bir dönem Freud ile çalışmış İsviçreli psikiyatri uzmanı |
| Karoten | : | Havuç, kayısı gibi turuncu renkli sebze, meyvelere rengini veren ve ışığı emerek fotosenteze yardımcı olan madde |
| Katastrofik | : | Yıkım, felaket getiren, afet niteliğinde olan |
| Kavuz | : | Buğdaygillerin başağında taneleri saran kabuk |
| Kimçi | : | Kore'ye özgü, lahanadan yapılan, keskin kokulu, acımsı bir tür turşu |
| Kohort | : | Bir ortak özelliği (yaş, iş, okul vs.) olan kişilerin, zaman içinde belli bir hastalığa yakalanma olasılığının takip edildiği çalışma biçimi |
| Kolorektal | : | Toplam ~2 m. olan kalın bağırsağın rektum adı verilen son 15 cm lik kısmı ile öncesindeki kolon kısmının tamamına verilen ad |
| Koloseliler | : | Hz.İsa'nın öğretilerini Pagan Roma dünyasına öğreten eski Yahudi din adamı Aziz Pavlus'un bugünkü Denizli'nin Honaz ilçesinde yer alan antik Kolose şehrinde bulunan Hristiyanlara yazdığı kutsal metin içeren Yunanca mektup |
| Kombuçya | : | Kombuçya isimli mantarın mayalanması ile yapılan, hafif gazlı, köpüklü yapıda, probiyotik, mineral ve antioksidan özellikte bir içecek |
| Kompleks karbonhidrat | : | Sebze, kurubaklagil, yulaf, esmer-kepekli undan yapılmış ekmek gibi vitamin, lif ve besleyici değeri yüksek, glisemik indeksi düşük gıdalar |
| Komplikasyon | : | Hastalık sırasında ortaya çıkan ve hastalığın temel özellikleri ile ilişkili olmayan her türlü olumsuz sağlık olay veya süreci |
| Konsensüs | : | Farklı uzmanlık alanındaki hekimlerin bir hastalık hakkında uzlaşarak verdikleri ortak karar |
| Konsept | : | Bir nesne veya düşüncenin zihindeki soyut tasarımı. Kavram |
| Kontaminant | : | Bulunması istenmeyen madde |
| Kontraseptif | : | Doğum kontrolü |
| Korelasyon | : | Olgular arası karşılıklı ilgi, bağlılık, bağıntı |
| Kortizol | : | Vücudun böbrek üstü bezlerinin strese tepki olarak ürettiği, kan basıncı ve şekeri artıran, bağışıklık sistemini baskılayan bir hormon |
| Kök hücre | : | İnsan vücudunda bulunan ve her türlü vücut hücresine dönüşme ve yeni görevler üstlenebilen hücre tipi |
| Kroket | : | Beşamel sos (tereyağ, un ve süt ile yapılır) ve çeşitli malzemenin (sebze, et, mantar) ekmek kırığı, un, yumurtaya bulanıp yağda kızartılmasıyla yapılan ve sıcak yenen atıştırmalık bir yiyecek |
| Kronik | : | Uzun süreli, tamamen iyileşmeyen |
| Kronobiyolog | : | Canlı vücudunda meydana gelen biyolojik aktivitelerin zamanlama ve süresini inceleyen kronobiyoloji uzmanı |
| Kronoloji | : | Olayların zaman bakımından sırası |
| Kutsal kase | : | Hz.İsa'nın ölmeden önceki son akşam yemeğinde kullandığı kabın adı, kitapta "mucizevi güç" anlamında mecazen kullanılmıştır |
| Kutsal Ruh | : | Hristiyan Teslis inancına göre tanrının, baba (kendisi), oğul (Hz.İsa) ve kutsal ruhdan (görünmeyen ancak hissedilen güç) oluştuğuna inanılır |
| Kümülatif | : | Birikmiş, yığılmış, toplam |
| Lak | : | Uygulandığı yüzeye parlaklık ve yalıtım tabakası nitelikleri kazandıran kimyasal bir kaplama malzemesi |
| Laura Beckman | : | Metinleri süslemek veya açıklamak amacıyla resim, grafik vb. yapan (illüstratör) ABD'li tasarımcı bir kadın |
| Lazanya | : | Yaprak şeklinde hazırlanmış fırında pişirilen makarna çeşidi. Sos ve muhtelif malzeme ile katlar halinde hazırlanarak fırına verilir |
| Lenfoproliteratif | : | Vücudumuzun savunma hücreleri akyuvarların alt tipi olan lenfositlerin anormal sayıda çoğalması ile beliren hastalıklar grubu |
| Lenfositik lösemi | : | Vücudumuzun savunma hücreleri akyuvarların alt tipi olan lenfositlerin kemik iliği, kan ve lenf düğümlerinde anormal sayıda artması ile oluşan yavaş seyirli kanser |
| Leptin | : | Yağ dokusu tarafından salgılanan, tokluk hissi yaratan bir hormon |
| Lezyon | : | Doku bozukluğu |
| Lime | : | Limona benzer şekli olan ancak daha küçük, çekirdeksiz, koyu yeşil renkte ve ekşi bir meyve |
| Lineer | : | ~Değişimi doğrusal olan |
| Literatür | : | Herhangi bir bilim dalında yazılmış yazı ve eserlerin tümü |
| Lokasyon | : | Yer, konum, mevki |
| Louissiana | : | ABD'nin güneyinde, Meksika Körfezi'ne kıyısı bulunan ve 1803 yılında Fransızlardan satın alınan toprakları kapsayan bir ABD eyaleti |
| Lumber Liquidators | : | ABD'de 1993 yılında kurulmuş bir döşeme kaplama malzemesi satıcısı |
| Lumpektomi | : | Meme kanseri tedavisinde tüm memenin değil yalnızca tümörün ve çevresindeki küçük bir sağlıklı kısmın çıkarılmasına dair cerrahi işlem |
| Magic bullet | : | "Sihirli mermi" anlamına gelen İngilizce söz dizisi, "tek başına inanılmaz sonuç veren" vb. anlamında mecazen kullanılmıştır |
| Majör | : | Büyük, önemli |
| Makûs | : | Mec. Uğursuz, kötü |
| Maküler dejenerasyon | : | "Sarı nokta hastalığı" olarak da bilinen, gözün "makula" ismi verilen ve görme keskinliğini kontrol eden bölgesinde, yaş, sigara, kötü beslenme gibi sebeplerle ortaya çıkan hastalık |
| Makyaj bazı | : | Makyaj malzemesinin etkisini iyileştirmek ve kalıcılığını artırmak için makyaj öncesi kullanılan sıvı bir krem |
| Malignite | : | Kötü huylu (yayılmacı) tümör türü |
| Mantra | : | Motivasyon amacıyla tekrarlanan olumlu sözcük ya da cümle |
| Matris | : | ~Protein ve karbonhidrattan oluşan ve hücre dış kısmını saran ağ örgüsü |
| Mavi bölge | : | Yunanistan'da Ikaria Adası, Japonya'da Okinawa Adası, İtalya'da Sardinya Adası, ABD'de Loma Linda kasabası ve Kosta Rika'da Nicoya Yarımadası |
| Melanom | : | Deriye rengini veren renk pigmentlerini üreten melanosit adlı cilt hücrelerinin kontrolsüz bölünüp çoğalması ile meydana gelen cilt kanseri |
| Memphis | : | ABD'nin güneydoğusundaki Tennessee eyaletinin en büyük şehri |
| Mental | : | Zihin ve akıl ile ilgili |
| Meta analiz | : | Aynı konuda yapılmış farklı, bağımsız çalışma ve araştırmaların toplanıp birleştirilmesi ile yapılan istatistiksel değerlendirme, çözümleme yöntemi |
| Metafor | : | Mecaz anlamda kullanma, benzetme |
| Metastatik | : | Kanserli hücrelerin doğrudan veya kan damarları yoluyla başka hücrelere sıçrayıp yayılması ile ilgili |
| Metodoloji | : | Özellikle bilim alanında yeni yöntemler yaratmak için ilkeler geliştiren bilim |
| Mezotelyoma | : | Akciğeri saran zarda görülen kötü huylu tümör (kanser) hastalığı |
| Mihenk taşı | : | Mec. Bir kavramın değerini anlamaya yarayan ölçüt |
| Mikroalg | : | Tatlı ve tuzlu sularda yaşayan, protein, mineral, vitamin açısından zengin, mikroskobik su bitkilerinin adı |
| Mil | : | Karada 1609 m. ye tekabül eden yabancı uzunluk ölçüsü birimi |
| Minör | : | ~Küçük |
| Miso | : | Soya fasulyesi, pirinç veya arpa, tuz ve koji isimli bir tür mantarın mayalanması ile elde edilen bir tür geleneksel Japon yemeği hamur |
| Mistik | : | Gizemli |
| Misyon | : | Amaç, görev |
| Mit | : | ~Geleneksel halk inanışı |
| Miyokard enfarktüsü | : | Kalp krizi. Çoğunlukla damar tıkanıklığı sonucu kalp kasının bir kısmının ölmesi veya kalıcı hasara uğraması sonucu oluşur |
| Monastik | : | Dünyevi arayıştan uzak, ruhani, dini |
| Monoklonal | : | Laboratuvarda yapay olarak üretilen bir bağışıklık sistemi proteini |
| Morf | : | ~Biçim değiştirme anı |
| MPH | : | Onkolog Dawn Lemanne'nin halk sağlığı yüksek lisansında (a Master of Public Health ) yazdığı tezi kastedilmiştir |
| MRI | : | Radyo dalgaları ve güçlü mıknatıslar kullanarak hastalıkların teşhisi veya tedavi sonucunu görme amacıyla yumuşak dokuların iç yapısının görüntülenmesi. Emar |
| Multiple skleroz | : | MS olarak bilinen ve sinir sistemi hücrelerini kaplayan "miyelin" in hasar görüp beyin ve vücut arasındaki iletişimin zarara uğradığı rahatsızlık |
| Müşfik | : | Acıyarak ve koruyarak seven. Şefkatli |
| Nature Reviews Cancer | : | Londra merkezli, kanser ve onkoloji alanında makalelerin yer aldığı akademik düzeyde bir yayın |
| Nektarin | : | Şeftaliye benzeyen ancak tüysüz, daha küçük, koyu renkli, tatlı ve sulu bir meyve |
| Nicelik | : | ~Ölçülebilir miktar |
| Nitrat | : | Bitkilerin büyümesi için hayati önemi olan ancak fazlası çevreye zararlı, gübre temel maddesi azotlu bileşik.Marul,ıspanak, kırmızı pancar ve turpta fazla bulunur |
| Nod | : | Küçük, yuvarlak doku kitlelerine verilen ad |
| Nöroendokrin | : | Sinir sistemi hücreleri ile birlikte çalışıp hormonların kana salgılanmasını sağlayan iç salgı sistemi hücreleri ile ilgili |
| Nörojenez | : | ~ Mevcut doku, hücre ya da sinirlerden yenisinin oluştuğu, doğduğu, yapıldığı süreç |
| Nörotransmit | : | Sinir hücrelerinin kendi arasında veya başka tür hücrelerle iletişimini sağlayan kimyasallar |
| Nüfuz | : | Mec. Güç, erk |
| Nükteli | : | İnce anlamlı, düşündürücü söz |
| Oksidatif stres | : | Vücudumuzda besinlerin oksijen kullanarak enerjiye çevrilmesinde oluşan yan ürünlerin (serbest radikal) aşırı artması |
| Oktan | : | Benzinin tutuşmasını zorlaştıran, yanmasını artıran ve yanmada patlamaları yumuşatmak suretiyle motorun vuruntu yapmasını önleyen bir madde |
| Ontolog | : | Kanser alanında uzmanlaşmış hekim anlamına gelen "onkolog" un kastedildiği, F klavyede sehven "k" harfinin hemen yanındaki "t" harfinin kullanıldığı kanaatindeyim |
| Örüntü | : | Olayların düzenli bir biçimde birbirini takip ederek gelişimi |
| Özgecil | : | Kişisel yarar gözetmeksizin her pahasına başkasına yararlı olmaya çalışma durumu |
| Öznel | : | Bireyin duygu ve düşüncelerine dayanan. Subjektif |
| Özofagus | : | Ağız boşluğunu mideye bağlayan yemek borusu |
| PAH | : | Yakıtların yanması, sigara dumanı ve ızgara ya da yüksek sıcaklıkta pişen gıdalarda oluşan kanserojen nitelikte kimyasal madde |
| Paleo diyeti | : | Yağ ve şeker dahil her türlü işlenmiş gıda, süt ürünleri, baklagiller, mayalı gıdaların (hamur işleri,tuşu vs.) tüketilmediği, taş devri insanının beslenme düzeni |
| Paleolitik | : | Günümüzden ~2 milyon yıl önce başlayıp ~MÖ.10.000 yılında sona ermiş, kendi içinde alt evreleri olan "taş devri" çağı |
| Palyatif | : | Tedavi edici etkisi olmayan, ağrı ve sızıları geçici olarak azaltan, dindiren ilaç vb. |
| Papaz ve Rahip farkı | : | Papaz, evlenip mal mülk sahibi olabilen, kiliselerde resmi görev yapan Hristiyan din adamıdır. Rahip ise dünyevi hayatla uğraşmayan, evlenmeyen vs. kendini dine adamış, genellikle Hristiyan kişidir. |
| Paradoksal | : | Aykırı düşünce niteliğinde olan |
| Parasempatik sistem | : | Vücut dinlenme halinde iken doku ve organlara gönderdiği sinyallerle vücutta enerjinin korunmasını sağlayan sinir sistemi parçası |
| Parşömen kağıdı | : | Yapışmayı önleme amacıyla fırında pişen gıdaların altına serilerek kullanılan, yarı saydam, su ve yağa dayanıklı kağıt |
| Pasaj | : | Yazı veya eserin bir bölümü |
| Patojen | : | Hastalık oluşturan |
| Patoloji | : | Hücre, doku ve organlardaki yapısal ve işlevsel değişiklikleri araştırıp inceleyen tıp dalı |
| PCB | : | Geçmişte yanmazlık, yalıtkanlık, parçalanma direnci vs. amaçlarla katkı olarak sanayide kullanılmış, yasaklı, çevre ve insan sağlığına zararlı klorlu bir kimyasal |
| Pecan | : | Güney Amerika kökenli, Türkiye'de güney Ege ve Akdeniz sahil bölgelerinde yetişen bir tür ceviz |
| Pelvis | : | Karnın en alt bölümü.Bu bölgede cinsel organlar, kalın bağırsakların alt kısımları, idrar torbası ve yolları bulunur. |
| Penil | : | Penis |
| Perspektif | : | Bakış açısı |
| Pestisit | : | Zararlı organizmaları engellemek ya da zararlarını azaltmak için kullanılan maddeler |
| Pittsburg | : | ABD'nin doğusundaki Pensilvanya eyaletinin Philadelphia'dan sonraki 2. büyük şehri |
| Placebo etkisi | : | Mec. Düşünce ve telkin yoluyla etkileme |
| Plank | : | Şınav pozizyonunun dirsek ve el bileği yere değecek şekilde değiştirilip mümkün olduğunca fazla süre boyunca sabit kalınması ile yapılan egzersiz hareketi |
| Polifenol | : | Bitkilerde bulunan, renklenmeden sorumlu, vücut için antioksidan (toksinleri atan) etkili bir kimyasal madde |
| Poliferasyon | : | Hücrelerin iyi ya da kötü huylu olarak hızlı bir döngüyle çoğalması |
| Port kateteri | : | Uzun süreli damar yolu erişimi gereken hastalarda göğsün üst kısmına yerleştirilen, bir ucu ana toplar damar diğer ucu cilt altında olan suni damar |
| Post menopoz | : | Menopoz sonrası dönem |
| PR firması | : | Ticari bir kurum veya kişinin halk tarafından bilinirliğinin sağlanması, artırılması ve itibarının korunmasına yönelik çalışmalar yapan "halkla ilişkiler" firması |
| Pragmatizm | : | Doğru ve gerçeği, hareketlerin sonuç ve başarısı ile değerlendiren öğreti |
| Premalign | : | Kansere dönüşme ihtimali yüksek olan |
| Prenatal | : | Sperm ve yumurtanın birleşmesinden bebeğin doğumuna kadar geçen süreç |
| Primer | : | İlk, öncü |
| Prob | : | Muayene veya tanı amacıyla bir organ boşluğu, kanal veya yara içine sokulan, metalden yapılma ince uzun araç |
| Prognoz | : | Bir hastalığın seyir ve tedavisine dair tahminler |
| Proliferatif | : | Hücrelerin artması ya da bölünerek çoğalmasının tetiklenmesi |
| Prospektif | : | Gerçekleşmesi beklenen, muhtemel |
| Prostatektomi | : | Radikal prostatektomi, prostat bezinin tamamının ve çevresindeki dokunun cerrahi yolla alınmasıdır |
| Protokol | : | ~Uygulanan kurallar |
| Psikonöroimmünoloji | : | Zihin ve bağışıklık sistemi arasındaki bağlantıları, etkileşimi inceleyen tıp dalı.Stres, bastırılmış duygular vs.ortadan kaldırılmasını hedefler |
| Psikoz | : | Kişiliğin bütünlük ve uyum gücünü geniş ölçüde yıkan ruhsal bozukluk |
| PTSD | : | Yaşanan bir travma (savaşta çatışma, tecavüz vs.) üzerinden haftalar, aylar geçmesine rağmen psikolojik etkilerin sürdüğü "travma sonrası stres bozukluğu" |
| Purdue | : | ABD'nin orta doğusunda yer alan Indiana eyaletinin West Lafayette şehrinde 1869 yılında araştırma amacıyla kurulmuş bir devlet üniversitesi |
| Randomize | : | Bir ilaç veya tedaviyi test etmek amacıyla deneklerin rastgele gruplara ayrılması ile oluşturulan çalışma yöntemi |
| Regülasyon | : | ~Oluşum |
| Reiki | : | 19.yy. başında Japonya'da ortaya çıktığı düşünülen, dokunarak yaşam enerjisi aktarımı yoluyla fiziksel ve ruhsal iyileşme sağlayan şifa verme tekniği |
| Rekonstrüksiyon | : | Cerrahi bir yöntemle alınmış bir organı, hastanın kendi dokuları veya protez yardımıyla yeniden oluşturma işlemi |
| Rektal | : | Kalın bağırsağın son ~15 cm. kısmı olan rektum ile ilgili |
| Remisyon | : | Hastalık belirtilerinin yok olup hastalığın gerilemesi |
| Replasman | : | Doğal olanın yokluğunda yerine yapay olarak üretilmiş olanının kullanımı |
| Replikasyon | : | ~Hücre, molekül gibi oluşumların kopyalanma süreci |
| Replikatif ölümsüzlük | : | Hücrelerin doğal yaşam döngüsünde (büyüme, bölünme, yaşlanma, ölme) yaşlanma ve ölümden kaçarak sınırsız bölünme potansiyeli kazanması durumu |
| Resif | : | Su yüzeyine yakın ve yüzeyinde bulunan sıra kayalar |
| Retoratif | : | ~Tedavi, edici, iyileştirici |
| RNA & DNA | : | RNA, canlılar arası farklılığı sağlayan DNA daki genetik bilgilerin (enzimler, dokular, organlar, hücreler vs.) işlemlerden geçirilip kullanılması için gerekli moleküldür. Kabaca DNA harddisk, RNA ise işlemcidir. |
| Rotasyon | : | ~Uzaklaştırma, unutturma amacıyla değişiklik yaratmak |
| Röle | : | ~Açıp kapamaya yarayan anahtar |
| Rustik | : | Köy evi izlenimi veren |
| Salt | : | Yalnızca |
| Santiago de Compostela | : | İspanya'nın kuzeybatı ucunda bulunan ve Saint Jacques katedrali ile Hristiyanlar için önem taşıyan bir şehir |
| Sathi | : | Yüzeysel |
| Sav | : | İddia |
| Sayfiye | : | Yazlık |
| Sedatif hipnotik | : | Merkezi sinir sistemi üzerinde yatıştırıcı (sedatif) ve uyku verici (hipnotik) etkisi olan bileşikler |
| Sekans | : | ~Canlılık işlevi ve biyolojik gelişim için gerekli genetik bilgiyi taşıyan DNA'da, kodları taşıyan dizinin düzeni |
| Sempatik sinir sistemi | : | Sinir sisteminin, otomatik organ fonksiyonlarını (tehlikede adrenalin salgılamasını, kalp-solunum hızı, terleme, tükürük vs.) gerçekleştiren bölmü |
| Sepsis | : | Bağışıklık sistemi salgıları karşısında vücut tepkisinin dengesiz olduğu ve doku ya da organların hasara uğradığı durum |
| Serbest radikal | : | Güneş ışınlarına fazla maruz kalma, kimyasallar, radyasyon ya da vücutta oksijen kullanımı esnasında oluşan ve hücre hasarı/yaşlanmasına yol açan oksijen parçacıkları |
| Servikal | : | Rahim ağzı |
| Sinerji | : | Sonuca olumlu katkısı olacak birkaç etkenin ortak gücü. Fazladan güç |
| Sinyal transdüksiyon | : | Organizmanın bütün olarak çalışmasını sağlamak için hücreler arası koordinasyon esnasında iletişim sinyal ve ye uyarılarının dönüştürülmesi |
| Sistolik | : | Büyük tansiyon olarak bilinen ve kalbin kanı pompaladığı anda damarlarda oluşan kan basıncı. 120-130 arasında olmalıdır. |
| Smoothie | : | Taze meyvelerin süt veya yoğurtla karıştırılıp ezilmesi ve çırpılması ile hazırlanan içecek |
| Sofistike | : | Karmaşık |
| Sofu | : | Dinin emir ve yasaklarına bütünüyle uyan kimse |
| Sosyal Jet lag | : | Vücudun hafta içi uyku düzeninin hafta sonu değiştirilmesi ile oluşan, uyku problemi, dikkat dağınıklığı, sindirim sorunları vs. etkileri olan geçici biyolojik uyum sorunu |
| Spektrum | : | Tam spektrum, güneş ışığına çok yakın değerlerde aydınlatma, renk çeşitliliği ve fayda sağlayan ışık anlamına gelir |
| Spesifik | : | Yalnızca bir türe, olaya veya bireye özgü olan |
| Spritüel | : | ~Dünyevi zevkleri kenara bırakmış, hayatın anlamını maneviyatta arayan kişi |
| St.James | : | MÖ.5-MS.44 arası yaşamış, Hz.İsa'nın 12 havarisinden (yardımcısı) biri olup diğer bir havari Yuhanna'nın kardeşi ve İspanya'nın koruyucu azizi |
| Stereoid | : | İltihap önleyici çok güçlü ilaç |
| Stereotaktik | : | Beyin veya kafanın diğer bölümünde tümörün bulunduğu çok küçük, iyi sınırlandırılmış bir alana yüksek dozda ışın vererek yapılan tedavi tekniği |
| Stevia | : | Paraguay ve Brezilya kökenli, şekerden çok daha tatlı olarak algılanan, şeker otu olarak da bilinen ve Türkiyede 2009 yılında Antalya'da üretilmeye başlanan bir bitki |
| Stoik | : | Acıya kayıtısz kalıp sabırla dayanılması, katlanılması durumu |
| Subjektif | : | Öznel |
| Subway | : | ABD'de 1965 yılında kurulmuş, fast food sektöründe dünyada 110 ülkede faaliyet gösteren bir zincir firma |
| Sükroz | : | Şeker kamışı ya da pancarından elde edilen, günlük hayatta kullandığımız şeker |
| Sülforafan | : | Brokoli, lahana, karnabahar gibi kükürtlü sebzelerde bulunan ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir madde |
| Taco | : | Meksika kökenli, tortilla (lavaş benzeri hamur) içine et, peynir ve çeşitli sebzeler konularak yapılan ve elle yenilen bir yemek |
| Tai Chi | : | Geleneksel Çin tıbbında meditasyon amacıyla çeşitli nefes teknikleri kullanarak ve yavaş hareketlerle yapılan egzersiz tekniği |
| Talk | : | Bilinen en yumuşak madde olan ve pudranın ana maddesi olarak kullanılan, oksijen ve silis içeren magnezyum minerali |
| Tamoxifen | : | Büyümek için östrojene ihtiyaç duyan meme kanseri (hormon reseptör pozitif) türlerinin tedavisinde en yaygın kullanılan ve ağız yoluyla alınan bir ilaç |
| Teff | : | Afrika kökenli, antik, ince bulgur büyüklüğünde, kalsiyum başta olmak üzere yüksek mineral içeriği olan bir bitki tohumu |
| Telomer | : | Vücudumuzdaki tüm hücrelerdeki dna sarmalının uçlarında bulunan koruyucu parçalar.Yaşlılık, sigara, stres, kötü beslenme gibi sebeplerle sürekli kısalırlar |
| Temaşa | : | Oyun, piyes, tiyatro |
| Tempeh | : | Endonezya kökenli, soya fasulyesi tanelerinin bütün halinde mayalanması ile elde edilen mineral açısından zengin bir besin |
| Tendon | : | Kasların uçlarında bulunan, kasları kemik ve organlara bağlayan beyazımsı kordon. Kiriş |
| Terapötik | : | ~Rahatlatıcı, korku giderici, iyileştirici |
| Ters geçişme | : | Ters ozmoz olarak bilinen, suyun ön filtreleme (tortu, mikrop, kireç) sonrası basınç ile özel bir membrandan geçirilmesi tekniğine dayanan ve deniz suyunu dahi içilir duruma getirebilen su arıtma tekniği |
| Tersinir | : | Geri dönüştürülebilir, geri alınabilir |
| The Nurse Health Study | : | Hemşireler tarafından yapılan, iş, beslenme ve çevre şartlarının uzun vadeli etkilerinin, kanser, kalp-damar hastalıkları ve diyabet ile ilişkisini araştırma çalışması |
| Three Mile Adası | : | Mart 1979 da ABD'nin Pensilvanya eyaletinin başkenti Harrisburg'un güneyinde, Susquehanna nehri içindeki Three Mile adasındaki nükleer santral kazası |
| Tin | : | Ruh |
| Tip 2 diyabet | : | Şeker hastalarının büyük çoğunluğunun dahil olduğu, genetik, obezite, hareketsiz ya da stresli yaşam vs. sebeplerle orta yaş üzerinde görülen şeker hastalığı |
| Tofu | : | Soya fasulyesinden elde edilen, protein ve kalsiyum kaynağı bir tür bitkisel peynir |
| Transjeneratif | : | Nesiller arası |
| Transplant | : | Nakil |
| Triglesid | : | Kanda bulunan, tansiyon dengesi,vücut ısısı, bağışıklık sistemi için gerekli olan, uzun süreli açlık ve yoğun spor halinde kullanılan ancak fazlası kalp hastalıklarına sebep olan bir tür yağ |
| Trol | : | İnternet ortamında tartışma yaratmaya yer arayan, ciddiyetsiz, alaycı, saldırgan, küçümseyici vs. tavırlarla kişilerin keyfini kaçıran kimse |
| Turna yemişi | : | ABD kökenli bir tür kızılcık bitkisi |
| UCLA | : | ABD'nin batı ucundaki Kaliforniya eyaletinde bulunan Kalifornia Üniversitesi'nin Los Angeles şehrindeki kampüsü |
| Üç ısırık kuralı | : | Sevilmeyen bir gıdadan sadece 3 lokma alınabileceğine dair telkin yöntemi. Beğeninin, her lokmada değişeceği düşünülür. |
| Üçlü negatif kanser | : | Nadir görülen ancak küçük ve erken döneminde dahi uzak organlara yayılım yapabilen, tekrar etme oranı yüksek bir meme kanseri türü |
| Vagal tonus | : | İnsandaki en uzun sinir olan Vagus'un biyolojik aktivite düzeyi. Fazla olması vücudun stres sonrası daha hızlı rahatlamasını sağlar |
| Varyasyon | : | Değişim sonucu çeşitlenme, çeşitlilik |
| Vasküler endotelyal | : | Kan damarlarının iç kısmını kaplayan tabaka ile ilgili |
| Vassar Üniversitesi | : | ABD'nin New York eyaletinde 1861 de kurulmuş özel bir yüksek öğretim kurumu |
| Viral | : | Virüslerle ilgili 2)Viral olmak: Sosyal medyada bir video veya fotoğrafın kısa sürede yayılması, paylaşılarak popüler olması |
| Virolog | : | Virüsleri, hücreye giriş ve hastalığa yol açış biçimlerini inceleyen tıp dalı Viroloji ile uğraşan bilim insanı |
| Vizyon | : | İleri görüş |
| Yavaş dalga uykusu | : | Uykuya daldıktan ~yarım saat sonra girilen, toplam ~1,5 saat sürüp yarım saat ara ile 2 kez gerçekleşen, en derin, dinlendirici ve rüyaların hatırlanmadığı uyku |
| Yeme Tugayları | : | Restoran ya da otel mutfağı gibi çok sayıda personel gerektiren ve farklı görevlerde uzmanlaşmış kişilerin sorumluluk aldığı "mutfak tugayı" kastedilmiştir |
| YMCA | : | "Hristiyan Genç Erkekler Birliği" adıyla 1844 yılında İngiltere'de kurulmuş, spor, eğitim, danışma vs. hizmetler verip dünya çapında milyonlarca üyesi olan bir dernek |
| Yogik nefes | : | Nefes alırken önce karnın sonrasında ise göğsün şiştiği, verirken de önce karın sonrasında göğsün indiği ve tüm sürecin yavaşça ilerlediği teknik |
| Yogini | : | Yoga yapan veya eğitimi veren kadın |