Keleyşın Tedavisi
★★☆☆☆
Yazar : Op.Dt. İlhami Güneral
Yayınevi : h2o Kitap
| Adenokarsinom | : | Kalın bağırsak, meme, akciğer, pankreas gibi salgı üreten hücrelerde görülen kötü huylu tümör |
| Albümin | : | Kanın ph değerini ayarlayan ve kandaki maddelerin taşınmasını sağlayan yapışkan nitelikte bir protein |
| Alkali | : | PH (hidrojen potansiyeli) seviyesi 7'nin üzerinde, bazik nitelikte olan |
| Amboli (Emboli) | : | Kan damarları ile vücutta dolaşan bir pıhtının akciğer, beyin gibi bir organı tıkayıp kan dolaşımını bozması |
| Ampul | : | İçinde ilaç bulunan kapalı cam tüp |
| Andarteriyektomi | : | Kalpten organlara kan taşıyan damarlarda daralmaya sebep olan plakları çıkarmak için uygulanan cerrahi yöntem. Endarteroktomi |
| Andotelyal | : | Damarların iç yüzeyini oluşturan dokulardaki hücre tipi |
| Anjiyo | : | Genellikle kalbin içinde veya bağlı damarlarda tıkanıklığı tespit etmek amacıyla kana boyar madde verilip röntgen çekilmesine dayanan teşhis yöntemi |
| Anksiyete | : | Endişe, kaygıların çok yoğun ve kontrol edilemez olmasına dair psikolojik rahatsızlık |
| Antibadi | : | İnsan ve hayvanlarda, vücuda giren yabancı maddelere karşı geliştirilen bağışıklık sistemi proteini. Antikor |
| Antikoagülan | : | Kanın pıhtılaşmasını önleyen maddelerin genel adı |
| Apatik | : | Çevreye karşı aşırı ilgisiz, duyarsız ve tepkisiz olma durumu |
| Arter | : | Kalpten doku ve organlara kan taşıyan damarlar. Atardamar |
| Artrit | : | Eklem romatizması |
| Associeted Press | : | 1846'da New York'da kurulmuş, Türkiye'nin de olduğu 100'den fazla ülkede bürosu bulunan, gazete, tv gibi kuruluşlara haber temin eden bir haber ajansı |
| Aterom | : | Atardamarların iç yüzeyine yakın bir katmanında sert ve donuk beyaz renkle kabartı şeklinde beliren akyuvar birikmesi |
| Atipik | : | Kanser tanısı koyacak ölçüde olmamakla birlikte normalin dışında özellik gösteren hücreler |
| Atrofi | : | Bir organın büzülüp küçülmesi veya erimesi |
| B tipi lenfosit | : | Lenfositlerin 3 alt tipinden biri olup tüm lenfositlerin ~%10 unu oluşturan bu hücreler, vücuda giren virüs, bakteri ve toksinleri kimyasallar ile işaretleyip patojenlere saldırmak için antikor ve proteinler üretir |
| Basil | : | Çomak biçiminde ince uzun olan bakteri tipi |
| Baypas | : | Kalbin kendisini besleyen (koroner) ve tıkalı durumdaki damarın yerine hasta vücudundan alınan bir damarın ilgili bölgeye eklenmesine dair cerrahi yöntem |
| Bazofil | : | Beyaz kan hücrelerinin koyu mavi renkte olup en az rastlanan, alerjik ve iltihabi durumlar ile damarda kanın pıhtılaşmasını önlemeye yarayan hücreler |
| Benadrly | : | Alerji ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan ve yan etki olarak uyuşturucu-uyku getirici etkisi olan bir ilaç |
| Bender testi | : | 5~11 yaşta çocuklara, 9 farklı desen gösterip sırayla çizmesi istenerek uygulanan ve zeka geriliği, beyin fonksiyon kaybı vs. bulmayı amaçlayan zeka testi |
| Bilürobin (Bilirubin) | : | Kırmızı kan hücrelerinde (alyuvar-eritrosit) bulunan hemoglobinin 120 günlük ömrü sonunda ortaya çıkan ve safraya kahverengi-sarı rengini veren madde. Fazla oluşu karaciğer ve safra taşı rahatsızlıklarını işaret eder |
| Binet-Simon testi | : | Alfred Binet ve Theodore Simon tarafından hazırlanmış, üstün yetenekli veya zihinsel engelli çocukları tespit etmeyi amaçlayan, zorluk seviyesi giderek artan 30 sorudan ibaret bir zeka testi |
| Biteviye | : | Değişmeksizin, aynı biçimde tekrarlanan |
| Cornell Üniversitesi | : | ABD'nin doğusunda yer alan New York eyaletine bağlı İthaca kentinde göl kenarına 1865 yılında kurulmuş özel bir üniversite |
| Diplokok | : | Bölündükten sonra ayrılmayıp birbirine çift halinde bağlı kalmış kokus |
| Diseksiyon | : | İç yapısını incelemek amacıyla hayvan veya insan cesedini kesip açma |
| Dixi salva animam meam | : | Latince "vicdanım rahat" vb. anlamında cümle |
| Diyalektik | : | İddiaların ortaya konulması ile bir konuda ortak değer veya kanaat oluşturma |
| Dizleksiya | : | Beyin işlevindeki bozukluk sebebiyle yazılı kelimeleri kavrama ve tanıma yetisinin bozulması ile kendini gösteren okuma güçlüğü |
| Ekzantem | : | Bazı hastalıklarda ciltte görülen döküntü (kızarıklık) şeklindeki rahatsızlık |
| Enfarktüs | : | Bir organı besleyen bir atardamarın tıkanması sonucu gelişen doku ölümü |
| Enfüzyon (İnfizyon) | : | Sıvı haldeki ilacın doğrudan damar içine verilmesi, enjekte edilmesi |
| Enstitü | : | Bir üniversiteye bağlı ya da bağımsız olarak araştırma yapan ve bazı durumlarda öğretime de yer veren eğitim kurumu |
| Ensülin (İnsülin) | : | Pankreas tarafından salgılanan, kan şekeri düzeyini ayarlayan, birçok hücre için büyüme faktörü olarak görev yapan, protein yapılı bir hormon |
| Eozinofil | : | Kemik iliği tarafından üretilen ve vücudu parazit ve iltihaplara karşı koruyan bağışıklık sistemi beyaz kan (akyuvar) hücreleri |
| Epstein-barr | : | Lenf bezlerinin şişmesi, boğaz ağrısı, ateş gibi belirtileri olan, halk arasında "öpücük hastalığı" olarak bilinen bulaşıcı EBV virüsünün sebep olduğu hastalık |
| Ergot | : | Çavdar başağında görülen Çavdar Mahmuzu mantarı tanesi |
| Eş güdüm | : | Belli bir amaca ulaşmak için türlü işler arasında bağlantı, düzen ve uyum sağlama. Koordinasyon |
| Etiyolojik | : | ~Hastalığa yol açan sebep ile ilgili. Neden bilimi ile ilgili |
| Fibrin | : | Kanın pıhtılaşması ve akışkanlığında rol oynayan lifli bir protein |
| Fibrosarkoma | : | Bağ dokularında gelişen kötü huylu tümör |
| Fibröz | : | Bağ lifi |
| Filaman (Flamen) | : | Çiçeklerde erkek üreme organının çiçeğe tutunmasını sağlayan kısmına sapçık ya da flamen, polenlerin üretildiği baş kısmına ise başçık ya da anter denir |
| Fisür | : | Çatlak |
| Fizyoloji | : | Canlıların hücre, doku ve organları ile bunların görevlerini nasıl yerine getirdiğinin inceleyen bilim dalı |
| Fizyopatolojik | : | Hastalıktan kaynaklanan ya da hastalığa yol açan fiziksel veya kimyasal işlev bozukluğu ile ilgili |
| Flebit | : | Genellikle bacaklardaki toplardamarların iltihaplanması durumu |
| Fungus | : | Mantar |
| Gaita | : | İnsan dışkısı |
| Gamet | : | Erkek veya dişi üreme hücresi |
| Gamma Globulin | : | Kanda bulunan ve bağışıklık için gerekli bir protein |
| Geriatrist | : | Yaşlanma sonucu oluşan sağlık sorunları ile ilgilenen tıp uzmanı |
| Gessel testi | : | 3~6 yaş arası çocukların görsel hafıza, el-göz koordinasyonu, küçük kas becerilerini ölçen bir test. Farklı zorluktaki 9 farklı geometrik şeklin çizilmesi istenir |
| Göze | : | Hücre |
| Habis | : | Kötü |
| Hematoksilin | : | Bir ağaçtan elde edilen ve şüpheli hücrelerin mikroskop altında ayırt edilmesini sağlayan mavi renkli bir doğal boya |
| Hematopoetik | : | Kemik iliğinde bulunan, kan yapıcı kök hücreler |
| Hemoglobin | : | Dokulardan akciğere karbondioksit götürüp oradan aldığı oksijeni tekrar dokulara taşıyan, demir içeren ve kana kırmızı rengini veren protein |
| Hepatit | : | Karaciğerin genellikle virüs kaynaklı enfeksiyonlar nedeniyle iltihaplanması. Sarılık |
| Hidronije (Hidrojenize) | : | Bitkisel sıvı yağlara hidrojen katılması ve yüksek ısılara maruz bırakılması ile elde edilen katı haldeki margarin yağlar |
| Hiperkinezi | : | Kol, bacak, omuz, göz kapağı veya yüz kaslarının kendiliğinden anormal şekilde hareket etmesi, kasılması ile kendini belli eden beyin kaynaklı bir hastalık |
| Histamin | : | Mide ve tükürük salgıları artırma, bağırsak fonksiyonları, damar genişliklerini değiştirip tansiyonu düzenlenme ve alerjik reaksiyonlarda görev alan bir protein |
| Hodgkin (Hoçkin) | : | Bağışıklık sisteminin parçası olan lenf bezlerinde oluşan yayılmacı tümör |
| İnterferon | : | Hücrelerin bakteri, virüs, parazit ve urlara karşı oluşturdukları bir savunma maddesi |
| İntertisyel Sistit | : | Ağrılı mesane sendromu olarak bilinen ve idrar torbasında enfeksiyon belirtisi olmadan, mesane duvarının iltihaplanması ve tahriş olması durumu |
| İyonize | : | Proteinlere bağlanmadan serbestçe dolaşan |
| Kapçık | : | Tahıl tanesi kabuğu |
| Kapiller | : | Kılcal damar |
| Karakuşi | : | Keyfi olan, kanun, kural, mantık ölçülerine dayanmayan |
| Karanlık alan mikroskopisi | : | İncelenecek örneğin boyanmasına (öldürülmesine) gerek kalmayan, düşük maliyetli, örneklerin mikroskop altında karanlık bir arka planda parıldamasına dayanan mikroskopla inceleme tekniği |
| Kartel | : | Aynı alanda faaliyet gösteren işletmelerin biraraya gelerek belli bir ürünü tek elden üretmesi veya dağıtması durumu. Tekelleşme |
| Kiriş | : | Kasların uçlarında bulunan, kasları kemik ve organlara bağlayan beyazımsı bağ dokusu. Tendon |
| Kokküs (Kokus) | : | Küre şeklinde ve genellikle bakteri türünde olan mikroorganizma. Koksi, Koklar |
| Kolajen | : | Deri ve organlara esneklik veren, kemik, eklem, saç, tırnaklara sağlamlık kazandıran, doku ve organların bütünlüğünü sağlayan bağ dokusu proteini |
| Kolon | : | Toplam ~2 m.olan kalın bağırsağın rektumdan önceki kısmı |
| Konjenital | : | Doğuştan beri mevcut olan |
| Koroner | : | Kalbi çevreleyip besleyen damarlar |
| Kortizon | : | Bağışıklık sistemini baskılama, iltihap kurutucu, bazı kan hastalıkları vs. sebeplerle kullanılan ve şeker, protein ve yağ metabolizmasına etki eden hormon ilacı |
| Kreatinin Klirens | : | Kas hareketleri sonucu oluşup kana bırakılan organik atık "kreatinin" böbrekler vasıtasıyla kandan süzülür ve idrarla atılır. Böbrek fonksiyon testi amacıyla idrardaki kreatinin miktarı ölçümüne kreatinin klirens denir |
| Kuhlman | : | 1876-1941 arası yaşamış, ABD'de ilk zeka testlerini geliştirmiş bilim insanı Frederick Kuhlmann |
| Kültür | : | Laboratuvar vs. uygun şartlarda bakteri vs. canlı bir varlığı üretme |
| Lenfosarkoma | : | Lenf düğümlerinde görülen kötü huylu tümör |
| Lenfosit | : | Bakteri, mantar, parazit gibi zararlıları ortadan kaldırmada görevli olan ve kemik iliğinde üretilen beyaz kan hücrelerinin (akyuvar) 5 farklı türünden biridir |
| Leo-Buerger | : | Özellikle sigara içenlerin kol ve bacaklarında görülen, küçük ve orta boyutta kan damarlarının iltihaplanıp tıkanmasına dair hastalık |
| Ligament | : | Kemikleri eklem noktalarında birbirine bağlayan sert yapıda doku |
| Lipit | : | Canlıların yapısında bulunan yağ |
| Lobi | : | Mec. Ortak çıkarları olan grupların temsilcilerinden oluşan topluluk |
| Lupus Eritematosiz | : | Genellikle 15~45 yaş arası ve çoğunlukla kadınlarda görülen, yüzde kelebek şeklinde kırmızılıklarla beliren, vücudun yapı taşlarından olan kolajene bağışıklık sisteminin saldırması ile oluşan rahatsızlık. Kelebek hastalığı |
| MD Anderson | : | ABD'nin güneyinde bulunan Teksas eyaletinin en büyük şehri olan Houston'da bulunan bir kanser tedavi merkezi |
| Medyal | : | Alt ve üst göz kapağının burna en yakın noktada birleştiği nokta |
| Melanoma | : | Deriye rengini veren melonisit adlı hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan kanser türü. Cilt kanseri |
| Merhale | : | Aşama, evre |
| Metastatik | : | Yapışıp katmanlaşmış |
| Miyelin | : | Sinir sistemi hücresi uzantılarının (akson) etrafını kılıf şeklinde saran ve uyarıların hızlı biçimde yapılmasını sağlayan yalıtkan yağ tabakası |
| Miyokart | : | Kalp kası |
| Miyokart Enfarktüs | : | Kalp krizi. Çoğunlukla damar tıkanıklığı sonucu kalp kasının bir kısmının ölmesi veya kalıcı hasara uğraması sonucu oluşur |
| Morfolojik | : | Yapısal, biçimsel |
| Mükopolisakkarit | : | Eklem yerlerindeki kayganlaştırıcı sıvıyı oluşturan organik madde |
| Nekroz | : | Doku ölümü |
| Neoplastik | : | Herhangi bir sınırlama veya sonlanma göstermeyen, kontrolsüz |
| Office of Technology Assesment | : | ABD'de 1972 yılında kurulmuş ve yeni gelişen bilim ve teknoloji uygulamalarının olumsuz olabilecek toplumsal ve çevresel etkilerini tespit ederek kamuoyunu aydınlatmak, olumlu seçenekler sunmak amacıyla kurulmuş bir kurum |
| Okzalik asit | : | Yeşil yapraklı sebzelerde bulunan, fazlası kalsiyum ve demir emilimini azaltıp böbrek taşına sebebiyet verebilen bir madde |
| Ortodoks | : | Geleneksel olarak radyasyon, cerrahi gibi yöntemlerin kullanıldığı günümüz tıbbı |
| Osteoporoz | : | Kemik erimesi |
| Otantik | : | Orijinal |
| Oynak | : | Eklem |
| Paratizm | : | Bir canlıya bağımlı olarak yaşayabilen ve üzerinde yaşadığı canlıya zarar verebilen organizmanın durumu. Asalaklık |
| Patoloji | : | Hasta durumdaki hücre, doku ve organlardaki yapısal ve işlevsel değişiklikleri araştırıp inceleyen tıp dalı |
| Peptik ülser | : | Midenin iç yüzeyinde ve ince bağırsağın üst kısmında çeşitli sebeplerden dolayı gelişen açık yaralara verilen isim |
| Peroksit | : | Birleşiminde çok oksijen bulunan oksit (oksijenle birleşmiş madde) |
| Platolit (Platelet) | : | Kemik iliğinden köken alan ve kümeleştiğinde pıhtı (tromboz) oluşturan kan hücreleri olan trombositlerin diğer adı |
| Plazmasitom | : | Bir çeşit bağışıklık sistemi hücresi olan plazma hücrelerinin kanserli hale gelmiş hali |
| Preparat | : | Önceden hazırlanarak eczanede bulundurulan ticari ilaç |
| Proliferatif | : | Hücrelerin hızlı ve aşırı şekilde çoğalıp artması |
| Prostoglandin | : | Kan basıncının ayarlanması, ağrı ve ateş oluşumu, doğumun uyarılması gibi işlevleri olan bir yağ asidi |
| Protis (Parotis) | : | Tükürük bezlerinin en büyüğü olan ve kulağın ön kısmında bulunan parotis'te görülen kanser türü |
| Protozoer (Protozoa) | : | Mikroskobik, tek hücreli olmasına rağmen çok hücreli canlılarda görülen yaşamsal işlevlerin bir çoğunu yapabilen canlılar |
| Psişik | : | Ruhsal |
| Rektum | : | Kalın bağırsağın son 15 cm.lik kısmı |
| Reynaud | : | Parmak, burun, kulak gibi kan dolaşımı zayıf organlarda genellikle soğuk havaya uzun süre maruziyet sonucu görülen ve morarma gibi belirtileri olan hastalık |
| Romatoid Artrit | : | Beyaz kan hücrelerinin kemikleri saran sinovyum zarına saldırıp burada iltihaba neden olması sonucu eklemlerde şişme, ağrı hassasiyet ile kendini belli eden İltihaplı romatizma hastalığı |
| Selim | : | Tehlikesiz, kötücül olmayan (ur veya hastalık) |
| Senatör | : | Üyeleri halk tarafından seçilen parlamento içinden yaş ve eğitimlerine göre seçilmiş alt meclis olan senato üyesi |
| Seröz | : | ~Sıvı salgılayan |
| Serum Fizyolojik | : | Ağız yoluyla alınan suyun yetersiz olduğu ve damar yoluyla vücuda sıvı verilmesi gereken kusma, yanık, ishal vs.durumlarda kullanılan ve %0,9 tuz içeren su |
| Serum Kreatinin | : | Kas hareketleri sonucu oluşup kana bırakılan organik atık "kreatinin"in kandaki miktarının ölçümüne verilen ad |
| Sistit | : | İdrar torbası ve yolu enfeksiyonu |
| Sitomegalovirüs | : | İnsanlarda öldürücü enfeksiyona ve erken doğuma yol açan, organ/kan nakli, anneden bebeğe vs.yollarla bulaşan CMV virüsünün sebep olduğu hastalık |
| Sitotoksik | : | Hücrelerin yapı ve işleyişinde hasara veya hücre ölümüne sebep olan madde |
| Sistemik Sklerosiz | : | Bağ dokusunun (kolajen) aşırı artışına bağlı ciltte kalınlaşma, sertleşme ile akciğer, kalp, böbrek, sindirim sistemini de etkileyen bağışıklık sistemi hastalığı |
| Skleroderma | : | Sistemik Sklerosiz |
| Sklerotik | : | ~Sertleşme ile ilgili |
| Sofistike | : | Karmaşık |
| Spazm | : | Kasların istemsiz olarak kasılması |
| Spor | : | Bazı tek hücreli, mantar, yosun vs.canlılarda döllenmeme olmaksızın çoğalabilen üreme hücreleri |
| T Hücreleri | : | Lenfositlerin 3 alt tipinden biri olup kemik iliğinde üretilen B tipi hücrelerin, göğüsteki Timüs adı verilen lenf bezine gidip burada olgunlaşması sonucu oluşan ve bağışıklık sisteminde görevli beyaz kan hücreleri |
| Tandinitis (Tendinit) | : | Kasları kemiklere bağlayan dokular olan tendonlarda (özellikle dirsek, omuz, bilek ve diz) görülen iltihap. Bursit |
| Tenis Dirseği | : | Aşırı ya da ani zorlama neticesinde dirsekteki tendonlarda (kası kemiğe bağlayan dokular) küçük yırtık oluşması durumu |
| Therman-Merril testi | : | Amerikalı psikologlar Lewis Madison Terman ve Maud Amanda Merril tarafından sayısal, sözel ve görsel yeteneği ölçmek için Binet-Simon-testinin geliştirilmesi için 1916'da hazırlanan ve zamanla revizyona giden bir zeka testi |
| Timosit | : | Boyun altı bezi (timüs) içinde oluşan olgunlaşmamış lenfositlere (beyaz kan hücresi türü) verilen isim |
| Toxoplasmosis | : | Daha çok kedi dışkısında görülen, çiğ ya da az pişmiş hayvan eti ile de bulaşabilen, hamilelerde düşük veya anormal doğum gibi etkileri olan Gondii isimli parazitin sebep olduğu hastalık |
| Trahom | : | Kirli el ve sineklerle yayılan, sonu körlüğe kadar giden, göz kapaklarının iç kısmının enfeksiyonuna dair bulaşıcı, bakteriyel bir hastalık |
| United Press İnternational | : | 1907 yılında kurulmuş ve merkezi ABD Washington'da bulunan bir haber ajansı |
| Vasat | : | Ortam |
| Vazokonstrüktör | : | Damarları büzüp daraltarak ilaç veya anestezik maddenin emilim hızını azaltıp etkisini artırmaya yarayan maddeler |
| Vics (wisc-r) testi | : | 6~16 yaş arası bireylere uygulanan, sözel (benzerlikler, aritmetik, sözcük dağarcığı, yargılama...), performans (resim tamamlama-düzenleme, küpten desen oluşturma, labirentden kurtulma...) sınavlardan oluşan bir zeka testi |
| Vinterize | : | Ayçiçek, mısır ve pamuk yağlarında 10°C altı ısıda donarak bulanıklığa sebep olan maddelerin santrifüj (merkezkaç kuvveti ile çökertip ayrıştırma) işlemi |
| Viral | : | Virüslerle ilgili |
| Vizyomanüel | : | ? (s.78) |
| Yazın | : | Olay, düşünce ve duyguların dil aracılığı ile sözlü veya yazılı biçimlendirilmesi sanatı |
| Yükseltgenme | : | Oksijenle birleşerek oksit (oksijenle birleşmiş madde) duruma gelme |
| Zigot | : | Erkek ve dişi üreme hücresinin birleşmesiyle oluşan döllenmiş hücre |