ANA (Yatay) MENÜ

Kitap Sözlüğü > Huzursuzluk

 

Zülfü Livaneli

Huzursuzluk

★★★★☆
Yazar     : Ömer Zülfü Livaneli
Yayınevi : Doğan Kitap
Ah minel aşk : Aşkın verdiği ıstıraptan feryat etmek
Akreditasyon : Önemli kişilerin katılacakları organizasyonlarda görevli kişilerin yetkisini gösterir belge, kart vs.
Altar : Tapınaklarda, üzerinde kurban kesilen, dini tören yapılan taş masa
Artuklular : Mardin, Hasankeyf ve Harput bölgelerinde 1102-1409 arası hüküm sürmüş ve Malabadi Köprüsü vs. eserleri olan bir Türkmen beyliği
Avesta : Eski İran inancı olan Zerdüştlüğün kutsal kitabı
Avurt : Yanağın ağız boşluğuna gelen bölümü
Belh : Günümüzde Afganistan'ın kuzeyinde yer alan ve Mevlana'nın doğum yeri olan şehir
Belik : Saç örgüsü
Beyit : Anlam bakımından birbirine bağlı iki mısradan oluşmuş şiir parçası
Bıçkın : Korkusuz, cesur
Binbir Gece Masalları : Karısı tarafından aldatılan Pers hükümdarı Şehriyar'ın intikam için her gece farklı kadınla birlikte olup sonrasında idam etmesi üzerine onunla evlenen vezir kızı Şehrazad'ın hükümdara her gece anlattığı masalları içeren Ortadoğu edebi eseri
Buhara : Orta Asya'nın en eski yerleşimlerinden olan ve günümüzde Özbekistan sınırları içinde yer alan tarihi bir şehir
Burak : Hz.Muhammed'in kullandığı binek hayvanının adı
Cakson : ABD'nin güneydoğusundaki Florida eyaletinin nüfus bakımından en büyük şehri Jacksonville
Callut : MÖ.11.yy.da yaşadığına inanılan ve Davut peygamber ile yaptığı ve kaybettiği düello ile bilinen dev savaşçı
Cemşit : Şarap yapmayı keşfettiği düşünülen mitolojik İran Hükümdarı
Cüz : Bir bütünü oluşturan bölümlerden her biri
Dağdağalı : Gürültülü, patırtılı
Dara Harabeleri : Mardin'in 30 km. güneydoğusunda bulunan Oğuz köyünde bulunan ve 505 yılında askeri amaçlı olarak kayaların içine oyularak inşaa edilmiş bir yerleşim
Diyanet : Din kurallarına bağlı olma durumu
Dulcinea : Don Kişot romanındaki gezgin şövalye Don Kişot'un aşık olup uğruna yollara düştüğü kadın
Efrasiyab : Günümüzde Özbekistan, Kazakistan ve çevre topraklarını kapsayan Turan bölgenin efsanevi savaşçı kahramanı ve kralı. Geçmişte İran'ın baş düşmanı olmuştur.
El Nusra : Suriye'de 2012 yılından bu yana Beşar Esad yönetimini devirerek şeriat devleti kurma amacı güden silahlı bir terör örgütü
Elifba : Arap alfabesi
Endiku : Sümer mitolojisinde Gılgamış'ı öldürmekle görevlendirilen ancak dostu olan barbar erkek karakter
Eprimiş : Kullanılmaktan dolayı yıpranmış, delinmiş
Erişir menzili maksuda aheste giden : "Yavaş giden hedefine ulaşır" anlamında bir söz dizisi
Esrik : Sarhoş
Faşist : ~Baskı düzeni kurmaya çalışan 
Feromon : Hormon taşıyan anlamına gelen ve aynı türün üyeleri arasındaki sosyal ilişkileri düzenleyen kimyasal maddelerin adı
Figan : Bağırarak ağlama, inleme
Firdevsi : 940-1020 arası yaşamış, İran edebiyatının önde gelen Fars (güneybatı İran'lı) şairi
Garam : Şiddetli arzu, sevda, aşk
Gayb : İslam inanışına göre görünmez, akıl ve 5 duyu ile anlaşılamaz alem
Gayya kuyusu : Mec. Karmaşık işlerin döndüğü yer
Gazal : Ceylan
Gılgamış : Bilinen en eski medeniyet olan Mezopotamyalı Sümerler'in Uruk şehrinin kralı. Ölümsüzlüğü arayışı ve Sümerler'in hayatını konu alan aynı isimdeki destanı ile bilinir.
Girift : Birbirinin içine girip karışmış. Çapraşık
Hacer-ül Esved : Kabe'nin duvarında yer alan, cennetten indirildiğine inanılıp Müslümanlarca kutsal sayılan, 30 cm. çapında ve yumurta biçiminde siyah ve parlak taş
Hamaylı : Muska
Hamiyetsiz : Yurt, ulus veya ailesini koruma çabası olmayan
Haris : Açgözlü
Harun El Reşid : 766-809 arası İran'da yaşamış 5.Abbasi halifesi (Halife:Hz.Muhammed'den sonra Müslümanların siyasi liderliğini yapmış kimse)
Haspa : Kızlara, kadınlara şaka veya alay yollu söylenen bir söz
Hazan : Sonbahar
Hecin : Tek hörgüçlü bir deve türü
Hera : Yunan mitolojisinde göklerin tanrısı Zeus'un karısı, evlilik ve kadınların koruyucusu tanrıça
Hilafet : Hz.Muhammed'den sonra Müslümanlara önderlik etme ve şeriatın korunması için uygulanan yönetim şekli
Homosapiens : Yeryüzünün en baskın canlı formu haline gelmiş, zeki primat türü olan modern insan
Hun olmak : İçine dert olmak, içi kan ağlamak anlamında deyim
İbn Haldun : 1332-1406 arası yaşamış Tunus doğumlu devlet adamı, tarihçi, düşünür
İmge : Zihinde tasarlanan, gerçekleşmesi istenen hayal
İmruü'l-Kays : 501-544 arası yaşamış bir Arap şairi
İnayet : İyilik, yardım, lütuf
İncasiye : Mardin'e özgü olup pekmez, kurutulmuş erik vs. ile yapılan bir et yemeği
İncik : Hayvanın gövdesi ile dizlerinin üst kısmı arasında kalan bacak kısımları
Kadim : Başlangıcı olmayan, eski, ezeli
Kalebend : Bir kaleye kapatılma cezası almış kimse
Karamuk : ~Siyah renkte olan
Kargış : Lanet, beddua
Kast sistemi : Daha çok Hindistan'da görülen ve ayrıcalık bakımından (birlikte yeme/içme, iş ve eş seçimi vs.) kesin sınırları olan toplumsal sınıflandırma
Kavafis : 1863-1933 arası yaşamış, Mısır doğumlu Yunan şair Konstantinos Kavafis
Kekremsi : Tadı acımtırak ve buruk olan
Keldani : Tarihte Babil imparatorluğunun hakim sınıfı olarak bilinen Süryanilerin Katolik kısmından olanların ismi ve kullandıkları lehçe
Kerbela : Irak'ın başkenti Bağdat'ın 100 km. güneybatısında yer alan bir şehir
Kevser : Cennette bulunduğuna inanılan, kutsal havuz, ırmak
Kızıl Çarşamba : Ezidi inancına göre tanrının dünyayı yarattığı Nisan ayının 13 ünden sonraki ilk Çarşamba günü kutladıkları yılın ilk günü ve bahar bayramı
Koyak, -ğı : Dağlar ve kayalıklarda oluşmuş doğal çukur
Lahuri : Pakistan'ın Lahor şehrine özgü, ince ve yünlü bir şal türü
Lal rengi : Parlak kırmızı renk
Laleş : Irak'ın kuzeyinde bulunan Musul şehrinin 60 km.kuzeydoğusunda bulunan ve Yezidilerin ana figürü Şeyh Adi'nin mezarının bulunduğu bir vadi
Mabude : Mec.Tapılırcasına sevilen kadın, sevgili
Mahfaza : İçinde değerli eşyaların saklandığı kutu
Mahlep : Gülgillerden 6~10 m. yüksekliğinde bir ağaç ve baharat olarak kullanılan nohut büyüklüğündeki yemişinin adı
Mahzun : Üzüntü verici, üzgün
Maya zigguratları : MS. 250-900 arası altın çağını yaşayan ve Orta Amerika kıtasına özgü bir uygarlık olan Maya'ların piramide benzeyen ancak üstünde düz terası bulunan tapınakları
Mecusi : MÖ. İran'da kurulmuş, ateşi ya da güneşi kutsal sayan ve büyük tanrı Ahura Mazda'ya tapan Zerdüştlük inancından olan kimse. Zerdüşt
Menkıbe : Olağanüstü olaylarla ilgili anlatı
Mesel : Örnek alınacak söz
Metfune : Tencerede pişen bir tür patlıcan yemeği
Mezmur : ~Güzel ve alçak sesle okunan şiir
Mezopotamya : Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan, günümüzde Irak, kuzeydoğu Suriye, Güneydoğu Anadolu bölgesi ve güneybatı İran topraklarını kapsayan bölge
Mırra : Acılık veren sıvılarla özel bir biçimde kaynatılarak pişirilen bir tür acı kahve
Mistik : Gizemli
Mit : Nesiller boyu yayılan ve toplumun hayal gücü ile biçim değiştirebilen halk hikayesi. Mitos
Molla : Büyük bilgin
Muallaka : İslamiyetten önceki dönemden bugüne kalmış, uzun, 7 adet Arap şiiri 
Muhteris : Hırslı
Mukaddes : Kutsal
Muti : Yumuşak başlı, itaat eden
Nebukadnezar : MÖ. 634-562 arası yaşamış, 43 yıl Babil Krallığı yapmış, Yahudileri Kudüs'ten sürmüş hükümdar
Neden sonra : Aradan bir hayli zaman geçince
Ölgün : Mec.Zayıf, cansız, dikkat çekmeyen
Öykünmek : Birine veya bir şeye benzemeye çalışmak
Pagan : Çok tanrıcı dine mensup olan
Patlak çamur : ? (s.20)
Pig : İngilizce "domuz" anlamına gelen kelime
Pork : İngilizce "domuz eti" anlamına gelen kelime
Princeton : ABD'nin doğusunda Atlas Okyanusu'na kıyısı olan New Jersey eyaletinde bulunan, ülkenin ve dünyanın en saygın özel üniversitelerinden biri
Rayiha : Güzel koku
Reyhani : Mardin'de erkekler arasında, bireysel olarak,  eller havada ve yere çöke çöke oynanan bir oyun
Rika : Arap harflerinin günlük hayatta en çok kullanılan, süratli ve kolay yazmak için basitleştirilmiş el yazısı biçimi
Rojava : Suriye'nin kuzeydoğusunda bulunan, Arap, Çerkez, Süryani, Türkmen ve Kürtlerin yaşadığı, yarı bağımsız bir bölge
Rozinante : İspanyol Yazar Cervantes'in 1605 yılında yazdığı Don Kişot romanındaki gezgin şövalye Don Kişot'un atının adı
Saba melikesi : MÖ. 750-115 arası günümüz Etiyopya ve Yemen topraklarında hüküm sürdüğü düşünülen Saba Krallığı'nın İslam kültüründe "Belkıs" olarak bilinen kadın hükümdarı 
Sadi : 1210-1292 arası yaşamış Fars(güneybatı İran'lı) şair ve İslam alimi
Safra : Balonlarda bulunan ve pilotun yükselmek ya da inişi yavaşlatmak için aşağı attıkları ağırlık 
Salvo : Yoğun bir biçimde yapılan ataklar
San Remo : İtalya'nın kuzeyinde denize kıyısı olan bir yerleşim merkezi
Sasılaşmak : ~Canlı olmayan, uyuşuk, tepkisiz hale gelmek
Semiramis : MÖ 2500-609 arası Mezopotamya'da hüküm sürmüş Asur İmparatorluğu'nun güzel, ihtiraslı ve iktidar uğruna kocasını öldüren kraliçesi
Ser sere min şeyh : Kürtçe, "başüstüne, emredersiniz şeyhim" anlamında hürmet cümlesi
Sırım gibi : İnce yapılı ve güçlü
Sökün etmek : Birbiri ardına gelmek
Sufi : Yaşam tarzı ve inançları ile kendini tanrıya adamış kimse
Süleyman'ın mezmurları : MÖ. 970-931 arası Yahudi İsrail Krallığı yapmış dini lider Süleyman'ın  özlü sözleri
Süryani : Türkiye'de kökeni Güneydoğu'ya dayanan ve Nuh Peygamberin oğlu Sam'in soyundan geldiklerine inanan bir Hristiyan topluluğu
Şiraz : İran'ın güneybatısında yer alan ve eski eserleri ile bozulmamış kent dokusunu koruyan bir şehir
Şizofreni : Sosyal hayattan uzaklaşma, davranışların anormalleşmesi, duyguların ifade edilememesi, aşırı tepki verme vs. belirtileri olan ruh hastalığı
Tehcir : Mayıs 1915'de Osmanlı hükümeti tarafından 1.Dünya Savaşı'nda Osmanlı ile karşı karşıya gelebilecek iç unsurların devlet eliyle göç ettirilmesi 
Telkari : Gümüş veya altını ince tel durumuna getirip örerek yapılan takı vb.
There exists a field, beyond all notions of right and wrong.I will meet you there. : Mevlana'ya ait "bir yer var, doğru ve yanlışın ötesinde. Seninle orada buluşacağız" sözünün İngilizce çevirisi
Topoğrafya : Bir kara parçasının doğal engebe ve özellikleri
Umman : Okyanus
Umurgörmüş : Önemli görevlerde bulunmuş
Üzerlik : Üzerlik bitkisinin susama benzeyen tohumlarından yapılan ve nazarlık veya süs olarak kullanılan eşya
Viber : Windows, Android, Linux, Iphone vs. kapsayacak şekilde internet üzerinden anlık mesajlaşma, sesli görüşme, medya payşamı imkanı sunan bir yazılım
Yadsınamaz : İnkar edilemez
Yalvaç : Peygamber
Yüksünmek : Üşenmek
Zaloğlu Rüstem : İran mitolojisinde yer alan efsanevi savaşçı kahraman
Zarf : İçine bardak veya fincan konulan metal kap
Zerdüşt : MÖ.7.yy.da ortaya çıktığı düşünülen, temel ilkeleri iyilik ve kötülük olan, tanrı Ahura Mazda'ya tapılan, ateşin kutsal sayıldığı Zerdüştlük dini mensubu kişi. Mecusi
Züleyha : Yaşadığı dönemde Hz.Yusuf'a aşık olan bir kadın